Cần có chính sách hỗ trợ HTX phát triển về vốn, đất đai, KH-CN, đào tạo kiến thức khởi nghiệp… để phát triển HTX kinh doanh mạnh, bền vững, góp phần thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn với tái cơ cấu nông nghiệp. Đây là ý kiến của Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Võ Kim Cự tại buổi làm việc với Tỉnh ủy, HĐND,UBND tỉnh Cao Bằng, sáng 13/12.
Báo cáo về tình hình phát triển KTHT trên địa bàn tỉnh, ông Nông Thanh Tùng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng, cho biết tính đến ngày 30/11/2016, toàn tỉnh có 391 HTX (trong đó có 166 HTX ngừng hoạt động, chuẩn bị giải thể); tổng số thành viên hoạt động trong các HTX là 3.918 người; tổng vốn điều lệ 402.338 triệu đồng; thu nhập bình quân của thành viên và người lao động đạt 3 triệu đồng/người/tháng.
Lừng khừng giữa ngã ba đường
Hiện, số HTX hoạt động theo Luật HTX 2012 là 141 HTX (trong đó thành lập mới 50 HTX, 91 HTX đăng ký lại theo Luật HTX năm 2012); số HTX chưa đăng ký lại, chuyển đổi theo Luật HTX 2012 là 84 HTX.
Lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng (VLXD) và xây dựng có 203 HTX, phần lớn hoạt động khá hiệu quả, phát triển ở hầu hết các huyện, thành phố. Tuy nhiên, do các mỏ VLXD hết hạn khai thác, nhiều HTX không đủ năng lực đầu tư xin phép cấp mỏ nên ngừng hoạt động.
Lĩnh vực công nghiệp - TTCN có 91 HTX; 12 HTX hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ vệ sinh môi trường; 9 HTX vận tải đang hoạt động khá ổn định, tuy nhiên cũng gặp nhiều khó khăn như: thiếu trụ sở làm việc, thiếu mặt bằng, bến bãi đỗ xe…
Lĩnh vực nông - lâm - ngư nghiệp có 51 HTX, quy mô còn nhỏ lẻ, thiếu kinh nghiệm trong quản lý SX-KD, giá cả bấp bênh, chưa có thị trường tiêu thụ ổn định, hiệu quả SX-KD thấp, rủi ro lớn. 25 HTX hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ thương mại, các HTX XNK hàng hóa, bốc xếp hoạt động có hiệu quả; các HTX dịch vụ vật tư hàng hóa hiệu quả kinh doanh thấp, hoạt động cầm chừng hoặc ngừng hoạt động do thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm kinh doanh.
Chủ tịch Võ Kim Cự phát biểu tại buổi làm việc
Phản ánh sâu hơn về những khó khăn trong phát triển KTHT, HTX tại Cao Bằng, ông Nguyễn Đình Việt - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết nhìn chung tình hình chuyển đổi HTX theo Luật HTX 2012 còn chậm, toàn tỉnh hiện có 141 HTX hoạt động theo Luật mới, còn trên 200 HTX chưa chuyển đổi. Nguyên nhân một phần là do cơ quan quản lý địa bàn tỉnh, thành phố chưa vào cuộc quyết liệt, một phần là do HTX chưa quyết tâm chuyển đổi, nhiều HTX còn lừng khừng, đứng ở ngã ba đường. Lĩnh vực đào tạo cũng gặp nhiều khó khăn.
Theo ông Hoàng Xuân Ánh - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Cao Bằng là địa phương có phong trào xây dựng HTX, nhưng khi chuyển đổi sang mô hình kiểu mới còn nhiều khó khăn. Nhận thức được vai trò của HTX trong sản xuất hàng hóa là rất quan trọng, nên tỉnh đã đưa Chương trình hỗ trợ xây dựng DN, HTX vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2015 - 2020.
Cả hệ thống chính trị vào cuộc
Trong thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền về KTHT, HTX để chuyển đổi theo Luật HTX 2012; nâng cao vai trò Liên minh HTX tỉnh, tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng vai trò quản lý nhà nước. Tỉnh sẽ xem xét sớm việc thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển HTX. Tỉnh cũng đề nghị Liên minh HTX Việt Nam hỗ trợ xây dựng một mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị trên địa bàn.
Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Võ Kim Cự ghi nhận những nỗ lực của Đảng bộ, hệ thống chính quyền tỉnh trong việc phát triển KTHT. Tuy nhiên, Chủ tịch băn khoăn vì việc phát triển KTHT trên địa bàn triển khai chậm, thiếu đồng bộ. Tỷ lệ HTX ngừng hoạt động tương đối nhiều. Chủ tịch đề nghị địa phương sớm rà soát kỹ trên địa bàn từng huyện, xem các HTX này vướng mắc gì trong chuyển đổi, không để tình trạng này kéo dài, sớm khai sinh hoặc khai tử HTX.
Chủ tịch mong tỉnh có kế hoạch, giao Sở KH&ĐT phối hợp tổ chức thực hiện vận động xây dựng HTX. Có thể lấy nòng cốt là hộ nông dân sản xuất giỏi làm đầu kéo để hình thành THT, HTX. Cần có chính sách hỗ trợ HTX phát triển về vốn, đất đai, KHCN, đào tạo kiến thức khởi nghiệp…
Để phát triển KTHT hiệu quả, Chủ tịch Võ Kim Cự đề nghị cả hệ thống chính trị của tỉnh cần vào cuộc; sớm xây dựng Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, tăng cường hỗ trợ HTX về đất đai vốn, công nghệ, lãi, bỏ phí bảo lãnh tín dụng, hỗ trợ HTX tiếp cận thị trường. Hỗ trợ kinh phí tuyên truyền, tập huấn, đào tạo cán bộ HTX; tập trung xây dựng HTX theo nhóm ngành hàng chủ lực, chọn 3 - 4 sản phẩm chủ lực, quy mô lớn, nhiều huyện, vùng làm được, hỗ trợ lãi suất...
Thu Hường