TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica |
TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam đã chia sẻ với Thời báo Kinh Doanh những trăn trở của ông về vấn đề này.
- Đánh giá về điều hành kinh tế của Chính phủ trong trong những năm gần đây, theo ông đâu là những thành tựu?
Có thể khẳng định rằng, trong cả nhiệm kỳ này, chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu, nếu không vướng phải dịch xảy ra thì kết quả còn tích cực hơn nữa. Điều này được chứng minh bằng chỉ số: phát triển kinh tế tăng trưởng hơn 7%, xuất nhập khẩu tăng, thu nhập người dân tăng, tỷ lệ xoá đói giảm nghèo giảm…
Công tác quản trị đã được cải thiện mà bằng chứng rõ ràng là được cộng đồng quốc tế ghi nhận, nhất là với chỉ số minh bạch, Tổ chức Minh bạch quốc tế cũng đánh giá, mức độ tham nhũng của Việt Nam giảm trong 2-3 năm qua. Những kết quả trên phần nào định hình được quỹ đạo mới trong phát triển kinh tế, tiến bộ mới về kinh tế-xã hội, nhất là dịch vụ cho nhóm người dễ bị tổn thương.
Bên cạnh đó, nhìn từ đánh giá của Diễn đàn cạnh tranh quốc tế với việc phân tích một loạt các yếu tố năng lực cạnh tranh của Việt Nam, có yếu tố về mặt thể chế, về mặt giáo dục xã hội, về cơ sở hạ tầng… thì những trụ cột chính gồm: năng lực quốc gia được cải thiện, những chỉ số minh bạch quốc tế rõ ràng. Tổ chức năng suất quốc tế cũng đánh giá về vị thế Việt Nam tăng lên rất nhiều, phản ánh chất lượng điều hành của cả nhiệm kỳ vừa qua.
Đó sẽ là nền tảng cho sự phát triển trong giai đoạn 2021 - 2025 được tái thiết lập, đặc biệt khu vực kinh tế tư nhân được cải thiện mạnh.
Trong 5 năm qua, Chính phủ đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể, trong đó Chính phủ đã hoàn thành nhiều tuyến đường cao tốc (Ảnh: TL) |
Có ý kiến cho rằng, công tác điều hành ở một số Bộ, ngành, địa phương vẫn còn những điểm hạn chế, khiến cho môi trường kinh doanh vẫn chưa thực sự được thông thoáng. Ông nghĩ sao về điều này?
Đúng là trong công tác điều hành, ở một số bộ ngành và địa phương sự phối hợp hoặc tính chủ động chưa cao. Mọi công việc vẫn có tính chất thực hiện theo đúng trách nhiệm, chưa thực sự xuất phát từ tư tưởng mang lại lợi ích cho doanh nghiệp, cho người dân mà cố gắng thực hiện bổn phận của mình. Những tư tưởng và nhiệt huyết cải cách từ Chính phủ chưa được truyền xuống đầy đủ cho từng bộ ngành và địa phương.
Qua đánh giá PCI của các bộ ngành có thể thấy, sự phối hợp với nhau giữa các bộ ngành có vấn đề. Nhiều vấn đề, nhiều việc trong phạm vi quản lý, triển khai của bộ, ngành vẫn còn đẩy lên Chính phủ.
Ngoài ra, việc cải cách thủ tục hành chính, quy phạm pháp luật vẫn còn hạn chế ở một số lĩnh vực, văn bản, sự cải cách không đồng đều ở các bộ ngành khác nhau, có những thời điểm làm tốt, có những thời điểm làm chưa tốt… chất lượng quản trị ở địa phương khác nhau.
Ở một số bộ ngành còn nặng cơ chế xin cho, tư tưởng Nhà nước đóng vai trò kiểm soát, "nghiện" kiểm soát, thanh tra. Gần đây, xuất hiện mệnh lệnh hành chính từ các bộ ngành, nhất là thời điểm dịch COVID - 19, sử dụng nhiều mệnh lệnh hành chính áp đặt, điều này có thể nhìn nhận động lực cải cách của các bộ ngành vẫn chưa lớn.
Theo ông, ở góc độ vĩ mô, Chính phủ cần tháo gỡ những nút thắt trên như thế nào để nền kinh tế, doanh nghiệp vận hành 'trơn tru' hơn trong thời gian tới?
Vẫn là vấn đề con người và thể chế. Theo tôi, cần có con người luôn luôn đặt lợi ích của đất nước lên trên, họ mang lại lợi ích tốt nhất cho nền kinh tế, doanh nghiệp và nhân dân. Bên cạnh đó cần có người tài, đưa ra chính sách đúng, phù hợp có tính dài hạn.
Vấn đề vĩ mô, nhìn đâu cũng thấy vấn đề, về tài khóa, tái cơ cấu ngân sách, chú trọng giảm bớt chi thường xuyên, nỗ lực cải cách thủ tục hành chính, củng cố bộ máy, chống lãng phí, nâng cao hiệu quả công quyền, dành nguồn lực cho đầu tư phát triển, nâng cao dự phòng, nguồn thu tái cơ cấu, tiết kiệm ngân sách, phát triển thị trường tài chính…
Thời gian gần đây Chính phủ sử dụng hệ thống ngân hàng, hỗ trợ dự án phát triển. Tuy nhiên, thị trường vốn của mình phát triển còn hạn chế, dự án vốn dài hạn; Thị trường trái phiếu tài trợ cho dự án kém, nền kinh tế phụ thuộc quá nhiều vào ngân hàng, chiến lược điều chỉnh.
Trong khi đó, ngành dịch vụ phát triển Ngân hàng số, thanh toán không dùng tiền mặt chậm so với các nước khác. Do vậy, ngành ngân hàng thực sự phải chuyển đổi hơn nữa với việc phát triển dịch vụ, sản phẩm mới, kết nối với các thị trường tài chính toàn cầu, mở rộng hoạt động, hỗ trợ tiêu dùng cho người dân an toàn… Bên cạnh đó, cần chú trọng tới các vấn đề về đầu tư công, môi trường kinh doanh…
- Xin cảm ơn ông!
Phạm Minh (thực hiện)