Tuy nhiên, làm thế nào để giải bài toán bảo đảm đời sống nhân dân sau giải tỏa 516 nhà chòi, 8.216 ô lồng, 58.790 m2 giàn nuôi nhuyễn thể, với 1.298 nhân khẩu đang sinh sống trên các lồng bè để nuôi trồng thủy hải sản đòi hỏi chính quyền TP Hải Phòng phải đặt nghiêm túc vấn đề trên bàn nghị sự.
Tháo dỡ để... “làm ăn” lớn hơn
Từ nhiều thập kỷ nay, việc nuôi trồng thủy sản của nhân dân trên vịnh của Cát Bà (huyện Cát Hải) như một sự “mặc nhiên” tồn tại. Điều đó, bằng mắt thường ai cũng nhìn thấy, tạo sự cảnh quan nhếch nhác, lụp xụp, gây ô nhiễm môi trường biển.
Chủ tịch UBND huyện Cát Hải Bùi Tuấn Mạnh thừa nhận, hoạt động nuôi trồng thủy sản trong những năm qua đã góp phần nhất định trong việc cung cấp nguồn thực phẩm thuỷ sản có chất lượng phục vụ du lịch, giải quyết việc làm cho người dân. Tuy nhiên, việc nuôi trồng thuỷ sản tại khu vực Vịnh đang ở mật độ cao, ảnh hưởng tới cảnh quan môi trường, xung đột với định hướng phát triển du lịch của địa phương.
Vì vậy, để “sốc” lại cảnh quan du lịch, bảo vệ môi trường, hệ sinh thái, tạo điều kiện phát triển kinh tế biển gắn liền với bảo tồn, khai thác có hiệu quả các giá trị của quần đảo Cát Bà, nhất là chuẩn bị các điều kiện cần thiết để UNESCO và IUCN công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới vào năm 2022 để từ đó thu hút khách du lịch có khả năng tham quan, lưu trú dài ngày, có khả năng chi trả cao, nâng cao đời sống nhân dân là cần thiết, cấp bách.
Nhà chòi lụp xụp nhếch nhác và làm ô nhiễm môi trường biển |
Chính vì vậy, căn cứ Nghị quyết 05/2021 ngày 12/8/2021 của HĐND TP Hải Phòng, UBND huyện Cát Hải đã xây dựng kế hoạch, mức hỗ trợ, tháo dỡ lồng bè nuôi trồng thủy sản. Theo đó, các cơ sở nuôi trồng thủy sản có trước ngày 18/12/2015 tổ chức tháo dỡ trước ngày 1/1/2023 sẽ được hỗ trợ với nhà chòi là 19.858.000 đồng/nhà chòi; với ô lồng cá là 4.863.000/ô lồng; và 89.000 đồng/m2 giàn nuôi nhuyễn thể. Đối với sản phẩm là cá tháo dỡ trước ngày 1/1/2022 được hỗ trợ 25.000 đồng/m3 ô lồng. Nếu tháo dỡ từ 1/1/2021 đến 31/12/2022, mức hỗ trợ là 12.500 đồng/m3 ô lồng. Đối với sản phẩm nhuyễn thể được hỗ trợ 12.500 đồng/m3 giàn nuôi nếu tháo dỡ trước ngày 1/1/2022. Để ổn định đời sống, nhân dân sẽ được hỗ trợ 6.480.000 đồng/nhân khẩu. Tổng kinh phí hỗ trợ dự kiến gần 68,5 tỷ đồng.
Ông Bùi Tuấn Mạnh, Chủ tịch UBND huyện Cát Hải thông tin, tính từ ngày 13/8/2021 đến hiện tại (25/8/2021), chính quyền huyện đã tổ chức nhiều buổi gặp gỡ trực tiếp, tuyên truyền, vận động việc triển khai tới các chủ hộ nuôi trồng thủy sản trên Vịnh. Đến nay đã có 155 chủ cơ sở đồng ý cho thực hiện kiểm đếm; đã tiến hành kiểm đếm được 103 cơ sở, trong đó có 40 chủ hộ nhất trí cam kết tháo dỡ sau khi nhận được hỗ trợ theo quy định.
Lắng nghe tiếng nói người dân
Anh Nguyễn Văn Nam, 45 tuổi (Quảng Yên, Quảng Ninh) sang nuôi trồng thủy sản tại khu vực Tùng Gấu, Vịnh Lan Hạ thuộc Quần đảo Cát Bà giãi bày: "Hai vợ chồng tôi ra mặt vịnh này lập nghiệp từ năm 2006, gây dựng được 28 ô lồng bè, nhà chòi để canh tác hải sản. Mới đây, tôi có nhận được thông báo từ chính quyền địa phương về việc tháo dỡ, di dời khỏi khu vực. Điều tôi lo lắng nhất không biết làm thế nào tiêu thụ hết được trữ lượng hải sản lớn đang nuôi và số giống. Rồi, không còn nuôi trồng thủy sản thì chuyển đổi nghề gì để sống, nếu được tiếp tục làm nghề là tốt nhất?".
Một trong những người dân thấy tiếc nuối nơi mình đã đổ bao công sức, tiền của, thời gian để gây dựng lồng bè hàng trăm triệu, nay sắp phải tháo dỡ. |
Được biết, cùng cảnh với anh Nam, nhiều chủ lồng bè nuôi trồng thủy sản đứng ngồi không yên vì dịch Covid-19 kéo dài, hải sản bị chậm tiêu thụ, nay lại thêm lệnh di dời, làm sao để giải phóng được số lượng lớn thành phẩm? Rồi, chưa kể sau khi tháo bỏ xong, họ có được chính quyền bố trí sang khu nuôi trồng mới hay hỗ trợ chuyển đổi việc làm khác?
Gần đây, để hỗ trợ người dân, thuận lợi cho công tác tháo dỡ, trong khi lượng cá, nhuyễn thể còn tồn đọng khá nhiều do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 chậm tiêu thụ, UBND huyện Cát Hải đã có văn bản kêu gọi các đơn vị ban ngành, địa phương quan tâm, vận động tổ chức, cá nhân, người dân… tham gia "giải cứu hải sản". Hiện đã tiêu thụ được 5 tấn cá cho Công ty Điện lực Hải Phòng và một số doanh nghiệp thuộc Ban quản lý khu kinh tế Hải Phòng ký kết hỗ trợ 650 tấn.
Được biết, trên các vịnh thuộc Quần đảo Cát Bà hiện có 440 cơ sở nuôi trồng thuỷ sản, 516 nhà chòi, 8.216 ô lồng, 58.790m2 giàn nuôi nhuyễn thể và 1.298 nhân khẩu sinh sống để nuôi trồng thuỷ sản. Vì vậy, việc sắp xếp cho người dân làm lại đúng nghề là sự cần thiết, bảo đảm nhân lực có trình độ, kinh nghiệm nuôi trồng thủy sản khi huyện Cát Hải tổ chức nuôi trồng thủy sản theo quy hoạch mới với quy mô, mô hình hiện đại, bảo đảm vừa khai thác kinh tế biển vừa bảo tồn và bảo vệ môi trường. Và việc đào tạo chuyển đổi nghề mới, ổn định đời sống nhân dân nơi đây là việc cần phải làm của chính quyền TP Hải Phòng.
Vũ Trang