Bảo Lạc nằm ở phía Tây của tỉnh Cao Bằng. Những năm qua, cùng với các chương trình hỗ trợ của Đảng, Nhà nước, huyện đã đẩy mạnh chỉ đạo việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa các dân tộc, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, giảm nghèo bền vững trên địa bàn.
Gìn giữ bản sắc
Ông Dương Tấn, thị trấn Bảo Lạc, người có nhiều năm dày công nghiên cứu, sưu tầm văn hóa các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện cho hay, mỗi dân tộc đều lưu giữ nét văn hóa độc đáo lưu truyền hàng trăm, hàng nghìn năm.
Huyện Bảo Lạc đang có nhiều hoạt động để gìn giữ kho tàng văn hóa dân tộc đậm đà bản sắc. |
Điển hình, trong lĩnh vực ẩm thực truyền thống, gạo Lùm Pua, Sí Thỉ của dân tộc Sán Chỉ, Lô Lô thơm, dẻo ngọt, rất tốt cho sức khỏe, đang được bà con bảo tồn nguồn giống tốt, đáp ứng nhu cầu nhân rộng sản xuất.
Đồng bào dân tộc Lô Lô có văn hóa đánh trống đồng với múa dân gian đặc sắc trở thành văn hóa tiêu biểu 54 dân tộc anh em Việt Nam. Chợ tình giàu chất văn hóa cũng chỉ riêng có của đồng bào Lô Lô, Sán Chỉ, Mông, Dao…
“Văn hóa các dân tộc thiểu số lưu giữ có thể coi là một kho tàng quý báu về tinh thần dân tộc, gắn kết cộng đồng. Không chỉ mang giá trị về tinh thần, nó còn có giá trị về vật chất, sức mạnh nội lực”, ông Dương Tấn khẳng định.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của nền tảng văn hóa dân tộc, thời gian qua, huyện Bảo Lạc đã đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền nâng cao ý thức của mỗi người dân, cộng đồng, nhất là cho thế hệ trẻ về ý nghĩa, tầm quan trọng của giá trị truyền thống.
Đặc biệt, các xã trên địa bàn huyện còn duy trì tổ chức các ngày hội, trò chơi dân gian vào các dịp lễ, tết phù hợp với đặc thù địa phương.
Ông Nguyễn Minh Châu, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Bảo Lạc cho biết, thời gian qua, huyện chủ động khôi phục các nghề thủ công truyền thống, những làn điệu dân ca của địa phương; bảo tồn, phát huy giá trị các di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh trên địa bàn huyện.
Đơn cử, để bảo tồn các làn điệu dân ca, dân vũ của các dân tộc, huyện đã thành lập được 17 chi hội bảo tồn dân ca tại 17 xã, thị trấn. Việc lưu giữ, khôi phục các lễ hội truyền thống được tổ chức theo phong tục, tập quán địa phương.
Hiện, trên địa bàn huyện Bảo Lạc có các lễ hội truyền thống đặc sắc như Lễ hội Lồng tồng (Lễ hội cầu mùa) của đồng bào dân tộc Tày, tổ chức vào ngày 9 tháng Giêng hàng năm; Lễ hội chùa Vân An; Chợ tình Phong lưu (Háng Toán) ngày 15/8 âm lịch, Ngày hội Văn hóa dân tộc Mông, Ngày hội Văn hóa dân tộc Lô Lô…
Phát huy giá trị
Không chỉ chú trọng gìn giữ, huyện Bảo Lạc còn chủ động khai thác “kho tàng” văn hóa của từng địa phương để tạo nên những giá trị vật chất cho người dân.
Điển hình, huyện Bảo Lạc hiện đang tổ chức Chợ đêm thị trấn Bảo Lạc vào thứ Bảy hằng tuần, mang lại những hiệu quả tích cực. Chợ vừa là nơi giới thiệu, quảng bá văn hóa, vừa là nơi trưng bày các sản phẩm, ẩm thực mang đậm bản sắc dân tộc của đồng bào.
Giá trị văn hóa là nền tảng để người dân tộc thiểu số phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững. |
Cụ thể, Ban tổ chức chợ cho trưng bày các gian hàng quảng bá sản phẩm đặc sản và không gian văn hóa đặc trưng của từng xã. Đến với Chợ đêm thị trấn Bảo Lạc, du khách sẽ được thăm quan, khám phá những nét văn hóa đặc sắc và thưởng thức ẩm thực độc đáo của các dân tộc nơi đây.
Theo ông Nguyễn Minh Châu, các chương trình, hoạt động văn hóa dân tộc thiểu số gắn với Chương trình Phát triển du lịch giai đoạn năm 2018 - 2020 và định hướng đến năm 2025 của Huyện ủy được UBND huyện và các cơ quan chức năng tích cực triển khai đang đem lại chuyển biến tích cực.
Đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện đã có ý thức giữ gìn bản sắc dân tộc, tạo nên nét văn hóa độc đáo riêng. Bảo Lạc hiện được mệnh danh là “xứ sở màu sắc chợ phiên, ẩm thực và lễ hội độc đáo”, tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt với du khách.
“Văn hóa là nền tảng tinh thần, tạo động lực cho việc phát triển kinh tế, xã hội tại mỗi địa phương. Đặc biệt, tại các vùng đất hội tụ nhiều nét văn hóa đặc trưng, nếu phát huy tốt sẽ tạo nên những giá trị kinh tế cao, góp phần giúp người dân giảm nghèo, làm giàu bền vững”, ông Châu nhấn mạnh.
Thời gian tới, huyện Bảo Lạc sẽ tiếp tục phục dựng các lễ hội truyền thống, tăng cường quản lý, bảo tồn, tôn tạo, phục hồi, phát huy giá trị các di tích lịch sử văn hóa.
Huyện cũng sẽ gắn bảo tồn, phát huy di sản văn hóa với phát triển du lịch, khuyến khích người dân làm các sản phẩm ẩm thực đặc sản địa phương trở thành hàng hóa có giá trị kinh tế... Đặc biệt, hỗ trợ phát triển các làng nghề truyền thống, HTX, tổ hợp tác dệt thổ cẩm, nhằm gìn giữ giá trị văn hóa tốt đẹp, đồng thời mang lại thu nhập cao hơn cho các hộ làm nghề.
Bài 2: Nâng cao giá trị sản xuất
Hưng Nguyên