Huyện Bảo Lạc có 5 xã biên giới gồm Cốc Pàng, Thượng Hà, Cô Ba, Khánh Xuân, Xuân Trường với địa hình chia cắt mạnh. Tổng diện tích tự nhiên của huyện đạt trên 91,9 nghìn ha, trong đó diện tích đất lâm nghiệp chiếm trên 89%. Bên cạnh khó khăn về giao thông, các xã biên giới có nhiều tiềm năng, thế mạnh về phát triển kinh tế rừng.
Phát triển cây trồng thế mạnh
Cốc Pàng là một trong những xã vùng cao biên giới đặc biệt khó khăn của huyện Bảo Lạc, với tỷ lệ người dân tộc thiểu số chiếm trên 90%, kinh tế chủ yếu là sản xuất nông, lâm nghiệp song mang tính tự phát, chưa có hướng đầu tư phát triển lâu dài.
Người dân tộc thiểu số ở Bảo Lạc đang phát triển được nhiều loại cây thế mạnh, giá trị kinh tế cao. |
Thực hiện Chương trình phát triển kinh tế - xã hội các xã biên giới, Cốc Pàng đã tập trung hỗ trợ người dân phát triển sản xuất, đầu tư áp dụng khoa học - kỹ thuật vào canh tác nâng cao sản lượng, mở rộng diện tích phát triển cây trồng thế mạnh của địa phương như cây hồi, quế, sa mộc...
Trồng sở đang là một trong những mô hình kinh tế nổi bật nhất trên địa bàn xã Cốc Pàng. Kể từ năm 2015 đến nay, diện tích trồng cây sở trên địa bàn xã Cốc Pàng liên tục được mở rộng. Quả sở sau khi thu hoạch có thể sơ chế, tách lấy hạt để ép lấy dầu, phục vụ chế biến thực phẩm, sản xuất xà phòng, làm thuốc chữa bệnh ngoài da, làm phân bón vi sinh...
Năm 2020, từ vỏn vẹn vài ha, toàn xã hiện đã có trên 42 ha. Đầu tư trồng sở ít tốn kém, chi phí đầu vào thấp, chỉ mất công chăm sóc khi cây còn trong gia đoạn sinh trưởng, chưa khép tán.
Có kinh nghiệm nhiều năm với mô hình trồng sở, anh Lương Văn Dũng, người dân tộc Tày, thành viên Tổ hợp tác nông nghiệp xóm Cốc Mòn chia sẻ: “Gia đình tôi có 2 ha sở đang cho thu hoạch. Những năm gần đây, giá bán sở ổn định ở mức 10 - 12 nghìn đồng/kg, sau khi trừ chi phí, tôi thu lãi 50 - 70 triệu đồng/năm”.
Đáng chú ý, nhận thức rõ tiềm năng của cây sở, anh Dũng cùng các thành viên Tổ hợp tác Cốc Mòn đã chủ động ứng dụng các kỹ thuật chăm sóc mới, chú trọng vệ sinh môi trường, để nâng cao năng suất, chất lượng, giá bán sản phẩm.
“Không chỉ bán trong nước, quả sở hiện đã được xuất khẩu sang Đài Loan, Trung Quốc, vì vậy, yêu cầu về chất lượng cao hơn. Chúng tôi phải đảm bảo tuyệt đối các quy định về sản xuất an toàn, tạo ra những sản phẩm chất lượng cao, mẫu mã đẹp…”, anh Dũng nhấn mạnh.
Tương tự, trúc sào đang là cây kinh tế chủ lực trên địa bàn xã Huy Giáp - địa phương có diện tích trồng trúc sào lớn nhất huyện, với hơn 100 ha canh tác.
Theo thống kê, hàng năm, người dân xã Huy Giáp xuất bán khoảng 1.000 xe trúc sào, thu nhập gần 9 tỷ đồng. Bình quân mỗi hộ trồng trúc sào bán 3 - 6 xe trúc/năm, có hộ bán 15 - 30 xe trúc/năm.
Với giá bán dao động 8,5 - 9 triệu đồng/xe/5 tấn, tùy theo từng loại trúc, nhiều hộ có thu nhập trên 100 triệu đồng từ bán trúc sào.
Hình thành các chuỗi giá trị
Ông Thào A Lềnh, người dân tộc Mông, thành viên Tổ hợp tác nông nghiệp xóm Cắm Dưới, xã Huy Giáp cho hay, từ năm 2016, nhờ huyện quy hoạch trồng trúc sào, gia đình ông phát triển gần 3 ha rừng trồng loại cây này.
Các mô hình trồng trọt trên địa bàn huyện sẽ được thúc đẩy theo hướng hàng hóa. |
“Được sự đồng hành của Tổ hợp tác, gia đình tôi tổ chức trồng cây trúc sào theo hướng hàng hóa giúp năng suất, chất lượng sản phẩm được nâng cao, đảm bảo thu nhập 35 - 40 triệu đồng/năm”, ông Thào A Lềnh phấn khởi nói.
Cùng với trúc sào và cây sở, huyện Bảo Lạc cũng đang đẩy mạnh quy hoạch và đẩy mạnh phát triển các vùng trồng hồi, quế tại một số xã như Cốc Pàng, Thượng Hà, Hưng Thịnh, Cô Ba...
Tính đến nay, diện tích trồng hồi toàn huyện đạt trên 1.810 ha, quế khoảng 163 ha với 80 ha đã đến tuổi khai thác. Thu nhập từ việc chưng cất tinh dầu hồi của người dân địa phương đạt bình quân 60 - 120 triệu đồng/ha.
Ngoài ra, huyện còn chú trọng phát triển một số loại cây ăn quả đặc sản, đặc hữu của địa phương như lê vàng, lê xanh, mận. Hiệu quả phát triển các loại cây trồng này đã trực tiếp góp phần đẩy nhanh quá trình xóa đói, giảm nghèo, nâng cao thu nhập, tạo sinh kế bền vững, ổn định cho người dân địa phương.
Ông Hoàng Văn Cương, Phó Chủ tịch UBND huyện Bảo Lạc cho hay, những năm qua, nhờ hiệu quả của các chính sách hỗ trợ, những đóng góp của các HTX, tổ hợp tác, tinh thần tự lực, sáng tạo của người dân, diện mạo kinh tế xã hội của huyện ngày càng khởi sắc.
Hoạt động sản xuất của huyện đang có những chuyển biến tích cực. Năm 2020, huyện đã thành công nhân rộng các mô hình trồng cây có giá trị kinh tế cao. Điển hình như cây dâu nuôi tằm trồng mới được trên 72 ha, nâng diện tích dâu tằm toàn huyện lên khoảng 230 ha, sản lượng kén tằm xuất bán trị giá gần 5,13 tỷ đồng; trồng rừng mới được hơn 283 ha.
Năm 2021, huyện đặt mục tiêu trồng mới 120 ha cây hồi, dâu tằm, trúc sào. Phấn đấu nâng giá trị sản xuất nông nghiệp đạt trên 30 triệu đồng/ha/năm; 8 xóm tại các xã biên giới đạt chuẩn nông thôn mới.
Để hoàn thành mục tiêu, huyện Bảo Lạc sẽ tăng cường quản lý, khai thác và sử dụng hợp lý, có hiệu quả diện tích đất đồi rừng. Đồng thời, tiếp tục nhân rộng những mô hình kinh tế đồi rừng có hiệu quả, tuyên truyền nâng cao nhận thức về lợi ích kinh tế đồi, rừng và khuyến khích người dân đưa những giống cây lâm nghiệp, cây ăn quả hàng hóa có hiệu quả kinh tế cao vào sản xuất.
Đặc biệt, huyện sẽ đẩy mạnh thành lập mới, nâng cao vai trò của các HTX, tổ hợp tác, nhằm xây dựng các vùng sản xuất chuyên canh theo chuỗi giá trị, hỗ trợ đầu tư mô hình sản xuất theo hướng công nghệ cao, mở rộng thị trường tiêu thụ.
Bài 3: Phụ nữ liên kết “đuổi nghèo”
Hưng Nguyên