Tỉnh Bình Định có 3 đồng bào DTTS sinh sống là Bana, Chăm, H’rê tại 6 huyện: An Lão, Vĩnh Thạnh, Vân Canh, Hoài Ân, Tây Sơn và Phù Cát. Trong thời gian qua cùng với việc hỗ trợ vốn, các cơ quan chức năng đang triển khai tư vấn mô hình kinh tế phù hợp và hỗ trợ về kỹ thuật để người nghèo thực hiện hiệu quả, từ đó giảm tỷ lệ hộ nghèo, đồng thời nâng cao đời sống kinh tế của người dân.
Chuyển biến tích cực
Theo báo cáo của Ban Dân tộc tỉnh Bình Định, hầu hết những chính sách, dự án, chương trình đầu tư cho vùng đồng DTTS của tỉnh được triển khai trong thời gian qua đều phát huy hiệu quả tích cực. Điển hình như việc chuyển giao kỹ thuật, cập nhật thông tin khoa học - kỹ thuật, hướng dẫn chu đáo, lại được hưởng lợi từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Trung ương và tỉnh, được vay vốn ưu đãi để phát triển kinh tế, nhiều hộ đồng bào DTTS đã vươn lên thoát nghèo, một số hộ thậm chí còn đạt mức khá giả.
Việc hỗ trợ giống và chuyển giao khoa học kỹ thuật giúp cho đồng bào DTTS ở Vĩnh Thạnh trồng lúa nước đạt năng suất cao. |
Tiêu biểu như gia đình chị Đinh Thị Den, làng Kon Mon, xã Vĩnh An, vốn dĩ là hộ đồng bào dân tộc thiểu số, cuộc sống sẽ mãi quanh quẩn với cái đói nghèo nếu không có các nguồn vốn vay ưu đãi hỗ trợ. Chị Đinh Thị Den cho biết, nhờ các nguồn vốn vay nhiều đợt mà gia đình có điều kiện phát triển kinh tế. Cứ vay làm ăn có trả hết nợ, lại vay để làm nhiều hơn, cứ vậy mà giờ gia đình chị có của ăn, của để. Hiện nay, gia đình đã có 3 ha cây keo, 12 con bò, 3 sào ruộng. Ngoài việc trồng keo, chăn nuôi bò, gia đình còn trồng bắp, chuối, mì, đu đủ… để có thu nhập thêm cho sinh hoạt hàng ngày và nuôi con ăn học.
"Từ tiền bán bò và thu hoạch từ rừng trồng và tiền tích lũy được, gia đình tôi đã xây dựng được ngôi nhà lợp ngói kiên cố, có tường rào cổng ngõ và có nhà vệ sinh đạt chuẩn, mua được xe máy, tivi, tủ lạnh và các đồ dùng sinh hoạt khác", chị Den nói.
Trường hợp thoát nghèo của hộ bà Đinh Thị Xuân, dân tộc H’rê ở làng Hà Văn Trên, xã Canh Thuận (huyện Vân Canh) là một minh chứng rõ nét. Sau khi được tư vấn về ngành nghề, hướng dẫn kỹ thuật, bà Xuân được vay vốn từ Chương trình cho vay vốn với lãi suất ưu đãi để đầu tư xây dựng chuồng trại, chuyển từ nuôi bò cỏ sang nuôi bò lai, mở rộng quy mô canh tác. Hiện, thu nhập từ đàn bò lai cộng với trồng keo lai, mì cao sản, trồng cây ăn quả và buôn bán tạp hóa đem lại cho gia đình bà thu nhập khoảng 200 triệu đồng mỗi năm.
Gia đình ông Đinh Văn Líp, dân tộc H’rê ở xã Bók Tới (huyện Hoài Ân) trước đây chỉ biết trồng cây mì, cây chuối với thu nhập thấp do giá cả thị trường biến động. Năm 2006, nhờ mạnh dạn chuyển đổi sang trồng keo lai, ông Líp kiếm được khoản vốn nhỏ, sửa sang lại nhà cửa và mua bò giống nuôi.
Chuyển biến nông nghiệp hiện đại
Theo ghi nhận của Ban Dân tộc tỉnh Bình Định, ở vùng đồng bào DTTS thời gian qua tinh thần tự lập, tự lực trong đồng bào ngày càng nâng cao. Tình trạng ỷ lại, trông chờ vào sự giúp đỡ của Nhà nước đã giảm hẳn.
Đáng lưu ý, bà con DTTS ở Bình Định chủ yếu sống bằng nghề nông nghiệp, nhờ những chính sách hỗ trợ đi đúng hướng đã góp phần hình thành hàng loạt mô hình nông nghiệp có quy mô, hoạt động khoa học, giàu kỹ thuật ở vùng DTTS. Trong đó, phải kể đến nhiều HTX, tổ hợp tác điểm, thu hút hàng trăm thành viên, nông dân liên kết.
Ông Trần Đình Thọ - Giám đốc HTX Nông nghiệp Thượng Giang (thứ hai từ phải sang) kiểm tra vùng nguyên liệu đậu phộng của HTX. |
Đơn cử, tại xã Tây Giang đang có phong trào chuyển đổi diện tích đất lúa kém hiệu quả sang trồng đậu phộng, mè, đặc biệt là liên kết với doanh nghiệp để hình thành chuỗi sản xuất, chế biến bắp ngọt theo hướng công nghệ cao.
Một trong những đơn vị dẫn dắt hoạt động sản xuất của người dân xã Tây Giang là HTX nông nghiệp Thượng Giang. Để phát triển sản xuất, HTX đã đầu tư gần 500 triệu đồng trang bị dây chuyền ép dầu mè, dầu phộng tự động với công suất ép từ 2 - 2,5 tấn/ngày.
Anh Hồ An Sinh, thành viên HTX cho biết, từ khi tham gia vào mô hình kinh tế tập thể, gia đình anh đã tiếp cận với việc chuyển đổi cây trồng hiệu quả, biến 6 ha đất “sỏi đá” thành “cơm” từ trồng cây keo, lúa, mì. Ngoài ra, anh còn sắm chiếc máy cày hơn 200 triệu đồng để cơ giới hóa nông nghiệp, vừa cày đất của gia đình, vừa cày thuê cho bà con trong làng. Anh Thạch bày tỏ: “Chỉ cần cần cù, chịu khó, biết áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất thì sẽ có thành quả”.
Ông Trần Đình Thọ, Giám đốc HTX Thượng Giang, cho biết: “Sắp tới, HTX sẽ liên kết với thành viên, nông dân sản xuất mỗi năm 3 vụ đậu phộng, bắp ngọt, mè. Trước mắt, HTX chỉ gia công ép dầu cho bà con nông dân và đang xây dựng mã vạch truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm tinh dầu phụng, dầu mè, nhãn hiệu, bao bì để tạo ra sản phẩm riêng của HTX. Sau này, HTX sẽ mua gom nguyên liệu của thành viên, nông dân để sản xuất sản phẩm tinh dầu phộng ép, dầu mè cung ứng ra thị trường”.
Đại diện UBND huyện Tây Sơn cho biết, trong thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục đẩy mạnh hỗ trợ phát triển nông nghiệp theo hướng công nghệ cao, qua đó nâng cao giá trị sản xuất, nâng tầm thương hiệu nông sản của địa phương.
Các HTX điểm như HTX Thương Giang, HTX nông nghiệp Thuận Nghĩa… sẽ tiếp tục được nhân rộng, từ đó giúp bà con trong vùng, đặc biệt là bà con DTTS tiếp cận mô hình kinh tế mới làm ăn có hiệu quả, xóa đói giảm nghèo bền vững.
Hoàng Hà
Bài 2: Nâng chất HTX, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ