Cooperatives | Thứ sáu, 11/11/2022 | 10:14 GMT+7
0 |

Nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực KTTT, HTX vùng đồng bào DTTS ở Tây Bắc 

Hiện nay, các tỉnh Tây Bắc luôn quan tâm đến sự phát triển kinh tế tập thể, HTX vùng đồng bào DTTS. Từ đó, hình thành các HTX, tổ hợp tác hoạt động hiệu quả, góp phần thúc đẩy kinh tế hộ phát triển, giảm nghèo, giải quyết việc làm, cải thiện, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho thành viên, thúc đẩy kinh tế, xã hội trên địa bàn vùng Tây Bắc phát triển.

Để khu vực KTTT, HTX phát triển, Nhà nước đã ban hành các chính sách bao gồm: Chương trình hỗ trợ phát triển HTX về đào tạo cán bộ; phát triển nguồn nhân lực; đất đai; tài chính; tín dụng; xây dựng quỹ hỗ trợ phát triển HTX; áp dụng khoa học và công nghệ; tiếp thị và mở rộng thị trường; đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng; tạo điều kiện để HTX được tham gia chương trình phát triển KT-XH; Khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để HTX phát triển.

 Bảo đảm địa vị pháp lý và điều kiện sản xuất, kinh doanh của hợp tác xã bình đẳng với các loại hình doanh nghiệp khác; Bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp của hợp tác xã theo quy định của pháp luật...

Việc đảm bảo của Nhà nước đối với HTX, liên hiệp HTX bao gồm: Công nhận và bảo đảm quyền sở hữu tài sản, vốn, thu nhập, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của HTX, liên hiệp HTX. Trường hợp Nhà nước trưng mua, trưng dụng tài sản của HTX, liên hiệp HTX vì lý do quốc phòng, an ninh hoặc lợi ích quốc gia thì được thanh toán, bồi thường theo quy định của pháp luật về trưng mua, trưng dụng tài sản.

 Bảo đảm môi trường sản xuất, kinh doanh bình đẳng giữa HTX, liên hiệp HTX với các loại hình doanh nghiệp và tổ chức kinh tế khác. Bảo đảm quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm và không can thiệp vào hoạt động hợp pháp của HTX, liên hiệp HTX.

Chính sách hỗ trợ, ưu đãi của Nhà nước đối với HTX vùng DTTS nói chung và DTTS khu vực Tây Bắc nói riêng gồm các chính sách hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; Xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường; ứng dụng KH-KT và công nghệ mới; Tiếp cận vốn và quỹ hỗ trợ phát triển HTX, tạo điều kiện tham gia các chương trình mục tiêu, chương trình phát triển KT-XH; Thành lập mới HTX, liên hiệp HTX.

 Nhóm chính sách ưu đãi HTX gồm: Ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp và cá loại thuế khác theo quy định của pháp luật về thuế; Ưu đãi lệ phí đăng ký HTX, liên hiệp HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp... được hưởng các chính sách: Đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng; Giao đất, cho thuê đất để phục vụ hoạt động của HTX, liên hiệp HTX theo quy định của pháp luật về đất đai; Ưu đãi về tín dụng; vốn, giống khi gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, chế biến sản phẩm.

Số liệu cho thấy, ở vùng Tây Bắc, số HTX vùng DTTS nhận được hỗ trợ chỉ chiếm chưa đến một nửa (xấp xỉ 46%). Trong đó, hỗ trợ chiếm tỷ lệ lớn nhất là đào tạo nghề (chiếm 71% ở toàn vùng Tây Bắc, trong đó, phía Đông Bắc và Tây Bắc chiếm tỷ lệ cao, lần lượt là 73% và 71%) cho các thành viên HTX thông qua các lớp tập huấn khuyến nông được tổ chức thông qua phòng nông nghiệp của xã, huyện. 

Hỗ trợ về tham quan mô hình chiếm tỷ lệ thấp nhất (chỉ với 25%), lý do vì nguồn kinh phí được hỗ trợ cho tham quan mô hình còn chưa được chú trọng, trong khi vốn của HTX không đủ để tổ chức thường xuyên cho các thành viên và cán bộ quản lý của HTX.

Hỗ trợ đào tạo cán bộ quản lý HTX đứng thứ 2 với 53,5%, chủ yếu ở đây là những lớp đào tạo, bồi dưỡng ngắn hạn được tổ chức bởi Liên minh HTX, Sở Nông nghiệp, Sở KH&ĐT và Phòng Nông nghiệp huyện...

Phần lớn HTX vùng đồng bào DTTS hiện nay rất khó tiếp cận với nguồn vốn của Ngân hàng. Nguyên nhân xuất phát từ những yêu cầu về điều kiện vay vốn cũng như từ chính khả năng của HTX.

 Một trong những vấn đề khó khăn nhất của HTX hiện nay là không có tài sản đảm bảo để vay vốn ngân hàng. Thực tế, số lượng HTX có đất để làm trụ sở, cơ sở sản xuất, kinh doanh đã ít, số lượng HTX có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn ít hơn. 

Quy trình xin giao đất, thuê đất đối với HTX là cả một quá trình khó khăn vì phải có quy hoạch sử dụng đất của địa phương. Bản thân quy trình quy hoạch cũng rất phức tạp và mất nhiều thời gian. Ngoài ra, trong trường hợp đã có quy hoạch, rất ít địa phương dành quỹ đất cho HTX vì khả năng kinh doanh của HTX luôn bị đánh giá là kém hiệu quả.

Kết quả điều tra cho thấy: Chính sách về tín dụng và vay vốn chỉ có xấp xỉ 30% HTX ở toàn vùng Tây Bắc nhận được, trong đó, với một nửa số HTX điều tra và thấp nhất là phía Đông Bắc với xấp xỉ 18% trong khi, phía Tây Bắc đạt khoảng 41% số HTX nhận được hỗ trợ.

Hoạt động vay vốn hiện nay chỉ được thực hiện từ những Chương trình, dự án trong nước và hợp tác với nước ngoài. Tình trạng chung của các HTX hiện nay đều thiếu vốn sử dụng trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh nên các HTX đều rất trông chờ vào những nguồn vốn vay và tín dụng có khả năng tiếp cận dễ dàng để mở rộng sản xuất, kinh doanh.

Đối với vấn đề về chính sách đất đai, để giao đất cho các HTX, ngoài việc triển khai các chính sách của Chính phủ, một số địa phương đã ban hành các chính sách liên quan, tạo điều kiện cho HTX tiếp cận được đất đai. Khảo sát ở các địa phương cho thấy, việc triển khai chính sách giao đất cho HTX nông nghiệp, nhất là giao đất làm trụ sở cho các HTX còn hạn chế.

Qua số liệu tổng hợp số HTX vùng DTTS ở vùng Tây Bắc đã tăng lên gấp gần 3 lần, nhưng vẫn còn rất chậm so với cả nước, cụ thể: năm 2010 tỷ lệ này là 18,4% cho đến năm 2019, tỷ lệ này tăng lên 43,9%.

Trong những năm gần đây, các HTX DTTS ở vùng Tây Bắc thành lập rất ít, nhất là trong giai đoạn 2011- 2015. Sự phát triển mạnh nhất của HTX tập trung vào giai đoạn trước năm 2005. Vì đây là thời điểm những chính sách hỗ trợ, khuyến khích thành lập các mô hình kinh tế hợp tác như: tổ hợp tác, hợp tác xã,… được triển khai mạnh mẽ nhất. Hơn nữa, tình trạng suy thoái kinh tế thế giới cũng ảnh hưởng lớn đến sản xuất, kinh doanh của HTX.

Đối với tác động đến loại hình HTX. Trong những Nghị quyết, Quyết định, Thông tư, Luật về sự hình thành và phát triển của HTX từ năm 1996 đến nay, những điều luật được đề cập đến vẫn chủ yếu tập trung vào sự phát triển của loại hình HTX nông nghiệp và gần đây là HTX dịch vụ nông nghiệp (chiếm tỷ lệ cao nhất, với 91,8%).

HTX là loại hình kinh tế hợp tác giữa các hộ cá thể trong sản xuất, kinh doanh. Cho nên, sự phát triển của HTX được tính theo các chỉ tiêu về số hộ thành viên ở thời điểm năm 2015 và năm 2020 và các chỉ tiêu về số hộ nghèo, hộ cận nghèo trong hợp tác xã để có thể thấy được sự phát triển của HTX và lợi ích của mô hình kinh tế hợp tác này đến công cuộc xóa đói – giảm nghèo, cải thiện đời sống nhân dân cả nước nói chung, vùng DTTS Tây Bắc nói riêng.

Trong bối cảnh đó, các chuyên gia cho rằng Nhà nước và các địa phương cần tập trung ban hành những chương trình, chính sách nhằm nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương vùng Tây Bắc đối với sự phát triển của HTX.

Tổ chức tuyên truyền làm thay đổi nhận thức của chính quyền, các cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương về vai trò của HTX. Tuyên truyền thông qua các phương tiện truyền thông. Xây dựng tài liệu giới thiệu nguyên tắc hoạt động HTX và chính sách của nhà nước đối với HTX nông nghiệp cho chính quyền cơ sở.

Đào tạo và cấp chứng chỉ nghề sơ cấp về quản lý HTX cho cán bộ HTX ở các tỉnh vùng Tây Bắc. Nội dung đào tạo gồm: quy định pháp luật về HTX; chính sách ưu đãi, hỗ trợ HTX; kỹ năng quản trị HTX; quản lý tài chính HTX; Kỹ năng thị trường; xây dựng phương án sản xuất kinh doanh của HTX,…

Hỗ trợ kinh phí HTX thuê đất của thành viên và không phải thành viên để mở rộng sản xuất; Hỗ trợ đất cho HTX xây dựng trụ sở trong trường hợp HTX có dịch vụ cộng đồng phục vụ đa số hộ gia đình trong địa bàn hoạt động.

Hỗ trợ HTX xây dựng thương hiệu, chứng nhận chất lượng sản phẩm. Tăng cường những buổi tập huấn cho thành viên tiếp thu công nghệ mới thuộc Chương trình xây dựng mô hình ứng dụng và chuyển giao khoa học và công nghệ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội nông thôn và miền núi.

Tiến hành quy hoạch xây dựng mạng lưới đào tạo và dạy nghề trong vùng, phát triển đa dạng các loại hình đào tạo nghề, tăng dần tỷ trọng đầu tư cho giáo dục; lồng ghép nhiều hơn chương trình dạy nghề, hướng nghiệp với chương trình dạy nghề ở trung học phổ thông đối với học sinh DTTS.

Nâng cao năng lực đào tạo, các hoạt động tư vấn, dạy nghề, tạo điều kiện cho học sinh, sinh viên người DTTS lựa chọn ngành nghề phù hợp. Tổ chức tuyên truyền cho người dân nắm được về định hướng, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của cả vùng và từng địa phương.

Đặc biệt, nỗ lực thực hiện Nghị quyết số 52/NQ-CP; Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 theo tinh thần Nghị quyết số 88/2019/QH14 của Quốc hội. Các địa phương vùng Tây Bắc cần có kế hoạch, giải pháp cụ thể, phù hợp thực hiện tốt công tác bố trí, đào tạo, sử dụng cán bộ, công chức người DTTS...

Như vậy, có thể thấy HTX là một nhân tố rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội và cũng là đơn vị có đóng góp rất lớn trong công cuộc xóa đói - giảm nghèo vùng DTTS của cả nước nói chung và cả vùng DTTS Tây Bắc nói riêng. Bởi vậy, hiện đang có rất nhiều các chính sách, chương trình hỗ trợ đang được các cấp chính quyền sửa đổi, bổ sung, ban hành mới để hỗ trợ cho sự phát triển của HTX. Đây là cơ hội lớn để nâng cao đời sống, phát triển kinh tế cho đồng bào DTTS ở Tây Bắc trong những năm tới.

Minh Thành

 

Tin khác

Đăng nhập

Bạn chưa có tài khoản? Đăng ký ngay

Đăng ký
Qui định
Quy định về đăng ký tài khoản và nội dung "Ý kiến của bạn" trên Vnbusiness

Hình đại diện và tên đăng ký ko phản cảm, ko có các thông tin bao gồm: link web, số điện thoại, email hoặc tên riêng..mang tính quảng cáo, thương mại cho cá nhân, tổ chức hoặc mang nội dung gây hại cho các tổ chức, cá nhân khác.

Các hoạt động của User ko vi phạm pháp luật và các qui định của Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam

Nội dung bình luận ko chia sẻ link, số điện thoại, email hoặc quảng cáo cho bất cứ cá nhân, tổ chức nào

Nội dung bình luận không vi phạm đạo đức, pháp luật, thuần phong mỹ tục Việt Nam

Nội dung bình luận không vu cáo, bôi nhọ, miệt thị, xuyên tạc, gây hại cho tổ chức, cá nhân

Nội dung bình luận không chửi bới, thô tục

Khi phạm qui, tài khoản sẽ bị khóa tạm thời.

Thông báo

Đăng ký thành công. Hãy kiểm tra email và kích hoạt tài khoản

Quên mật khẩu