Khẳng định vai trò trong liên kết
Tính đến nay, tổng nguồn vốn của các HTX đạt 4.912,36 tỷ đồng, tăng 1.659,78 tỷ đồng so với năm 2016. Doanh thu bình quân mỗi HTX đạt 2.401,38 triệu đồng, lợi nhuận bình quân đạt hơn 164 triệu đồng. Các HTX đang tạo việc làm thường xuyên cho 5.989 lao động, đồng thời tạo ra trên 50.000 việc làm ngắn hạn, thời vụ lao động tại địa phương. Đáng ghi nhận là các HTX, nhất là các HTX nông nghiệp đã tạo việc làm cho hơn 2.000 lao động là đồng bào dân tộc tại địa phương với thu nhập bình quân của lao động thường xuyên đạt 37,8 triệu đồng/năm.
Theo đánh giá của Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ, những năm qua, vai trò, hiệu quả của các HTX tiếp tục được khẳng định. Đặc biệt là các HTX nông nghiệp đã thể hiện rõ nét vai trò là cầu nối trong việc tiếp thu, chuyển giao ứng dụng, tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, bước đầu phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, lao động theo hướng tích cực, đảm bảo nhiều khâu dịch vụ mà cá nhân không làm được hoặc làm không có hiệu quả, như dịch vụ thủy lợi, giống, vật tư nông nghiệp, bảo vệ sản xuất đã góp phần phát huy các sản phẩm đặc trưng thế mạnh của địa phương.
Nhiều thôn, làng của đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đã có sự phát triển nhanh và bền vững, đời sống của người dân ngày một nâng cao. |
Một số mô hình HTX hoạt động tốt, có sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao và 4 sao, tạo việc làm cho lao động vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, qua đó góp phần đảm bảo an sinh xã hội tại địa phương như: các HTX sản xuất chế biến chè (HTX chè an toàn Long Cốc, HTX chè Đá Hen...), HTX sản xuất kinh doanh bưởi (HTX bưởi xã Chí Đám, HTX bưởi đặc sản xã Bằng Luân...), HTX sản xuất rau củ quả (HTX nông nghiệp hữu cơ Bắc Bộ, HTX Rau an toàn Tứ Xã, HTX rau củ quả sạch Mạnh Liên...), các HTX chăn nuôi gia cầm (HTX nông nghiệp Tam Xuân, HTX nông ngiệp An Phú, HTX dịch vụ chăn nuôi và tiêu thụ gà ta Việt Nam...).
Các HTX này đã khẳng định vai trò quan trọng trong thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp, tích cực tham gia Chương trình OCOP, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh và nhất là tạo hàng nghìn việc làm cho lao động vùng miền núi, vùng nông thôn và đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn.
Sớm khắc phục những hạn chế
Bà Vũ Thị Minh Tâm, Phó Chủ tịch Thường trực Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ cho rằng, nhiều HTX đã trở thành đầu mối quan trọng trong việc tập hợp thành viên, hộ kinh doanh cá thể thành tổ chức hoạt động bài bản, uy tín, tuân thủ pháp luật hiện hành. Thông qua các HTX, các thành viên, hộ kinh doanh cá thể được trao đổi, học tập kinh nghiệm, tăng cường kiến thức, kỹ năng về sản xuất, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm hàng hóa, tiết kiệm chi phí sản xuất, tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh. Qua đó, nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế nói chung, kinh tế HTX nói riêng được triển khai có hiệu quả, bảo đảm công tác quản lý, sử dụng các nguồn lực hiệu quả, tập trung, có trọng điểm, tránh manh mún, dàn trải, cào bằng.
Việc các HTX hoạt động hiệu quả, tạo việc làm, thu nhập ổn định cho người lao động đã góp phần lan tỏa tinh thần hợp tác, đoàn kết trong cộng đồng, khuyến khích liên kết, hợp tác, phát huy dân chủ trong hoạt động kinh tế, tương trợ khi gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh. Do đó, việc phát triển các mô hình HTX có hiệu quả trong vùng nông thôn, vùng núi, vùng đồng bào dân tộc đã góp phần tích cực trong việc thúc đẩy tái cơ cấu kinh tế, trở thành động lực, tiên phong trong phát huy tiềm năng, thế mạnh của địa phương, là nhân tố quan trọng để xây dựng nông thôn mới bền vững, mang lại đời sống âm no cho thành viên và nhân nhân trên địa bàn.
Kinh tế hợp tác tỉnh Phú Thọ ngày càng phát triển nhanh và bền vững nhờ có sự quan tâm của các cấp chính quyền và Liên minh HTX hai cấp cũng như sự vào cuộc tích cực của các HTX và thành viên. |
Tuy nhiên, bà Tâm cũng thẳng thắn nhìn nhận về những khó khăn, hạn chế của khu vực kinh tế HTX trên địa bàn tỉnh Phú Thọ nói chung, các HTX trong vùng đồng bào dân tộc hoặc do người dân tộc làm quản lý nói riêng. Đó là, một bộ phận không nhỏ nhân dân trong cộng đồng xã hội còn định kiến về hoạt động của HTX kiểu cũ; nhận thức chưa đúng bản chất và tổ chức hoạt động của HTX kiểu mới, tác động đến thu hút thành viên, cản trở đến phát triển kinh tế HTX.
Đa số HTX, đặc biệt là HTX ở vùng sâu, HTX trong vùng đồng bào dân tộc, do người dân tộc làm quản lý có quy mô nhỏ, vốn ít, trang thiết bị lạc hậu, chưa xây dựng được chuỗi liên kết bền vững. Khả năng huy động vốn của thành viên rất hạn chế, khó vay vốn trung hạn, dài hạn từ ngân hàng. Thành viên chưa thấy vai trò, trách nhiệm của mình đối với các hoạt động và sự sống còn của HTX. HTX chưa thể hiện vai trò kết nối giữa thành viên với thị trường, sự gắn kết lợi ích giữa HTX và thành viên còn mờ nhạt, lợi ích kinh tế trực tiếp HTX mang lại cho thành viên chưa nhiều.
Trình độ, năng lực quản lý điều hành của đội ngũ cán bộ quản lý HTX hạn chế, lúng túng trong định hướng, xây dựng kế hoạch phát triển dài hạn. Công tác kế toán, tài chính, thông tin báo cáo của HTX chưa được thực hiện nghiêm túc, bài bản. Việc xây dựng báo cáo tài chính, phương án sản xuất kinh doanh hạn chế. Chế độ bảo hiểm đối với người lao động chưa được đảm bảo.
Chính quyền địa phương một số nơi chưa thực sự quan tâm, tập trung nguồn lực cho việc xây dựng, củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của các mô hình kinh tế HTX. Do đó, việc phổ biến, nhân rộng các mô hình hiệu quả để khuyến khích hợp tác, liên kết, giúp cho người dân tin tưởng vào các lợi ích do kinh tế HTX mang lại là rất hạn chế…
“Để khắc phục những hạn chế trên, thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ tiếp tục tham mưu cho cấp ủy, chính quyền, Liên minh HTX Việt Nam và các bộ, ngành, từ đó tham mưu cho Chính phủ có chính sách hỗ trợ phù hợp đối với các HTX nói chung, HTX trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng để từng bước tháo gỡ khó khăn về nhân lực, về nguồn vốn, đất đai, về khoa học công nghệ, kết nối tiêu thụ nông sản…”, bà Tâm chia sẻ.
Phạm Duy