Thị trấn Mèo Vạc không chỉ được thiên nhiên ban tặng cảnh quan độc đáo như những dãy núi đá tai mèo, đỉnh Mã Pì Lèng hùng vĩ…, mà còn hấp dẫn bởi các lễ hội giàu bản sắc văn hoá của các dân tộc Tày, Nùng, Mông, Giáy…
Thay đổi tư duy sản xuất truyền thống
Ngoài những nét đặc sắc về văn hóa dân dân tộc, nơi đây còn được thiên nhiên ban tặng cho thời tiết quanh năm mát mẻ, nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú với núi đá tai mèo và những vườn cây rợp bóng mát, hoa trái bốn mùa tốt tươi.
Vốn là người con của dân tộc Nùng, lại nắm bắt được những hạn chế và lợi thế của địa phương, năm 2005, được sự hỗ trợ của chính quyền và Liên minh HTX tỉnh Hà Giang, anh Thèn Văn Hải cùng một số người nuôi ong ở địa phương đã đứng ra thành lập HTX Tuấn Dũng, chuyên nuôi và khai thác mật ong.
Sản phẩm mật ong bạc hà của HTX Tuấn Dũng được trưng bày tại nhiều hội chợ. |
Giám đốc Thèn Văn Hải cho biết, nghề nuôi ong vốn có truyền thống lâu đời ở Mèo Vạc. Tuy nhiên, sự ra đời của HTX đã trở thành bước ngoặt thay đổi cuộc sống của nhiều hộ nuôi ong trên địa bàn.
Anh Thèn Văn Hải, Giám đốc HTX Tuấn Dũng trao đổi với phóng viên.
Toàn huyện Mèo Vạc hiện có trên 8.000 đàn ong mật, trong đó HTX Tuấn Dũng chiếm 2.200 đàn. Trước đây, các hộ nuôi ong chủ yếu theo hình thức tự phát, nhưng trước sự thành công của HTX, nhiều hộ đã làm theo, mạnh dạn đầu tư, nhân rộng đàn ong theo hướng hàng hóa.
Kể từ khi thành lập đến nay, bình quân hàng năm HTX sản xuất, chế biến và tiêu thụ khoảng từ 15 - 20 nghìn lít mật ong bạc hà, chiếm khoảng 30% sản lượng mật ong toàn huyện, thu lãi bình quân mỗi năm gần 2 tỷ đồng.
Nhận thấy HTX hoạt động bài bản, quy mô và cho hiệu quả rõ rệt, nhiều hộ gia đình nuôi ong đã tình nguyện tham gia làm thành viên. Đến nay, HTX đã thu hút 28 thành viên là người dân tộc Nùng, Mông, Giáy.
Kể từ khi tham gia vào HTX, nhiều thành viên đã thoát khỏi nghèo khó và vươn lên với thu nhập ổn định hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Điển hình như anh Chu Văn Trường, Hoàng Văn Hạnh, chị Phan Thị Lèng và anh Lục Thanh Lâm…
Anh Lục Thanh Lâm cho biết, từ khi tham gia vào HTX, bình quân mỗi thành viên thu nhập từ 5-7 triệu đồng/người/tháng. Thành viên làm việc tại HTX còn được nuôi ăn ở tại chỗ để chăm sóc đàn ong theo đúng quy trình khoa học kỹ thuật, đảm bảo đàn ong không bị bệnh, không bị chết, không bị vỡ đàn, tách đàn và thu hoạch mật đúng thời điểm nhất. Ngoài ra, HTX còn tạo việc làm cho 40 lao động là người dân tộc thiểu số ở địa phương. Năm 2020, doanh thu của HTX đạt hơn 10 tỷ đồng, lợi nhuận đạt gần 3 tỷ đồng.
“Riêng gia đình tôi, mỗi năm thu nhập từ 120 - 150 triệu đồng. Chúng tôi không phải lo đến việc tiêu thụ sản phẩm vì HTX đã bao tiêu hết sản lượng. Đến nay, nhà tôi không còn phải canh cánh chuyện miếng cơm manh áo như khi chưa vào HTX nữa”, anh Lâm nói.
Xây dựng thương hiệu mật ong Mèo Vạc
Không chỉ tạo việc làm cho thành viên, người lao động tại địa phương, để nâng cao chất lượng cũng như giá trị sản phẩm, HTX còn chủ động liên kết sản xuất với 100 hộ dân, phát triển 2.200 đàn ong.
Vùng nguyên liệu được HTX khai thác hoàn toàn tự nhiên, không sử dụng bất kỳ loại hóa chất hay thức ăn nào khác trong chăn nuôi, tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình sản xuất tạo ra sản phẩm…
Bên cạnh đó, HTX chú trọng đầu tư dây chuyền sản xuất bằng công nghệ máy hạ thủy phần với kích thước dài 4,5m, rộng 4m, cao 3,3m, vật liệu inox 304, công suất tách mật 30 lít/ giờ... Với việc đưa máy móc tiên tiến thay thế thiết bị thủ công truyền thống sẽ tạo ra sản phẩm mật ong chất lượng, hương vị thơm ngon, màu sắc vàng tươi hơn nhiều so với mật ong quay thủ công.
Thương hiệu mật ong bạc hà của HTX Tuấn Dũng từng bước được khẳng định. |
Hiện nay, sản phẩm mật ong bạc hà của HTX đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) bảo hộ chỉ dẫn địa lý, cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu hàng hóa; sản phẩm được Cục Công nghiệp địa phương (Bộ Công Thương) công nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu; cơ sở được chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm…
Với chất lượng và thương hiệu đạt được, năm 2018, Sản phẩm Mật ong Bạc hà Tuấn Dũng của HTX được công nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực phía Bắc và được UBND tỉnh Hà Giang cấp giấy chứng nhận đạt 4 sao tại cuộc thi đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP năm 2019.
Với mục tiêu tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất, năm 2021, HTX dự kiến sản lượng mật ổn định đạt trên 25 nghìn lít. Sản phẩm được giới thiệu bày bán trên hệ thống các siêu thị lớn, được chứng nhận ISO 22000 về quản lý an toàn thực phẩm. Đặc biệt, phấn đấu 30% sản lượng mật ong của HTX được xuất khẩu ra thị trường quốc tế. HTX sẽ trở thành đầu mối liên kết thu mua, phân phối và tiêu thụ sản phẩm, hỗ trợ kinh nghiệm tổ chức sản xuất, kỹ thuật chăn nuôi cho các tổ chức, cá nhân sản xuất mật ong bạc hà trên địa bàn toàn tỉnh…
Ngoài ra, HTX tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông, quảng bá, xây dựng hình ảnh thương hiệu; thiết kế và không ngừng cải tiến mẫu mã bao bì; nghiên cứu thị trường; chủ động ký kết, hình thành hệ thống phân phối sản phẩm tại các siêu thị lớn; tham gia trưng bày và bán sản phẩm tại các hội chợ triển lãm, các sự kiện được tổ chức trong nước…, từ đó thúc đẩy sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, tạo việc làm cho người lao động.
Với những kết quả đạt được, năm 2017, HTX Tuấn Dũng vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen về thành tích trong sản xuất, kinh doanh hiệu quả, ổn định, xóa đói giảm nghèo, giải quyết việc làm cho người lao động vùng đặc biệt khó khăn của tỉnh Hà Giang.
“Không chỉ gia tăng về hiệu quả kinh tế, sự có mặt của HTX đang làm thay đổi tập quán sản xuất của người nuôi ong trên địa bàn. Phương thức sản xuất an toàn, chất lượng thay vì số lượng để xây dựng thương hiệu mật ong Mèo Vạc”, Giám đốc Thèn Văn Hải nói.
Việc sản phẩm mật ong bạc hà của HTX được đăng ký chất lượng, bảo hộ kiểu dáng, nhãn mác, có chỉ dẫn địa lý và được thị trường đánh giá cao cũng là nền tảng vững chắc để thành viên HTX và các hộ nuôi ong ở Mèo Vạc vững tin phát triển sản xuất theo hướng an toàn.
Phạm Duy
Bài cuối: Định hướng bền vững