Có thể nói, đồng hành cùng đồng bào DTTS, các HTX, THT trên địa bàn tỉnh Lào Cai trong thời gian qua chính là các doanh nghiệp, họ như những mắt xích cùng tham gia sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản theo hướng phát triển ổn định và nâng cao giá trị nông sản.
Chìa khóa phát triển bền vững
Ông Đỗ Văn Duy, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Lào Cai chia sẻ, để đẩy mạnh liên kết trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm tạo ra những chuỗi liên kết hướng đến nền sản xuất hàng hóa hiện đại, mang lại giá trị gia tăng cao, tỉnh đã tập trung rà soát và thực hiện tốt các cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp, hình thành các chuỗi giá trị trong nông nghiệp hữu cơ, tạo ra sự hài hòa lợi ích giữa HTX, doanh nghiệp và người sản xuất trong mô hình liên kết.
Thúc đẩy chuỗi liên kết trong sản xuất nông nghiệp được xem là giải pháp quan trọng để nâng cao giá trị sản phẩm. |
Tỉnh luôn tạo điều kiện và khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư trên lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, khuyến khích các HTX, tổ hợp tác đầu tư sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ. Ngoài ra, tích cực quảng bá, xúc tiến, giới thiệu những sản phẩm nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ đạt chất lượng tại địa phương đến người tiêu dùng.
Các HTX tiếp tục liên kết với doanh nghiệp và kinh tế hộ để hình thành, phát triển các chuỗi giá trị sản phẩm từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ, góp phần đưa nông nghiệp phát triển theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và bền vững.
Điển hình như tại thôn Xả Séng, xã Tả Phìn, thị xã Sa Pa, hàng chục hộ dân đồng bào DTTS người Mông nơi đây không còn lo chuyện đầu ra cho sản phẩm, đó là nhờ có HTX Nông nghiệp xanh Sa Pa đã liên kết sản xuất với một doanh nghiệp ở Hà Nội trong tiêu thụ nông sản. Việc sản xuất theo chuỗi liên kết không chỉ giúp bảo đảm đầu ra ổn định mà còn làm tăng giá trị sản phẩm, nâng cao thu nhập cho người dân.
Ông An Xuân Phùng, Giám đốc HTX cho biết: HTX có 9 thành viên là người dân tộc Mông chủ yếu trồng rau, đậu và hoa tươi các loại được sản xuất theo hướng hữu cơ. HTX luôn tích cực tìm kiếm thị trường, liên doanh, liên kết với các HTX bạn, doanh nghiệp chế biến và tiêu thụ nông sản.
Năm 2020, doanh thu HTX đạt 2 tỷ đồng, doanh thu từ liên kết đạt 3,5 tỷ đồng. Năm 2021, ngoài 2 đầu mối tiêu thụ nông sản đã có truyền thống từ những năm trước, chúng tôi đã gửi mẫu chào hàng tới nhiều doanh nghiệp và mời gọi thêm được 2 đầu mối khác tại tỉnh Sơn La và Hà Nội để tiêu thụ sản phẩm.
Bệ phóng cho các HTX
Còn HTX nông nghiệp Gia Vạn, Thôn Lao Chải, xã Y Tý, huyện Bát Xát nhờ việc ký hợp đồng với các siêu thị như: Co.opmart, AEON, Lotte Mart... các sản phẩm của HTX được bao tiêu theo đúng giá cam kết, không lo rớt giá.
Anh Đinh Gia Vạn, Giám đốc HTX chia sẻ: "Theo hợp đồng ký kết, mỗi tháng HTX sẽ cung cấp cho hệ thống các chuỗi siêu thị khoảng 150 tấn rau, củ, quả các loại. Ngoài việc tiêu thụ các sản phẩm nông sản của các thành viên HTX, chúng tôi đã liên kết với khoảng 10 HTX trên địa bàn tỉnh để tiêu thụ nông sản cho bà con".
Được sản xuất theo hướng hữu cơ, gạo Sáng Cù đã mang lại cuộc sống ấm no cho đồng bào DTTS nơi đây. |
Đồng thời, HTX yêu cầu thành viên thực hiện đúng quy trình canh tác hữu cơ, tạo ra các sản phẩm an toàn về chất lượng. Mỗi tháng, doanh thu của HTX đạt trên 1 tỷ đồng, nhờ đó cuộc sống đồng bào DTTS người Mông tại Lao Chải được ổn định.
Ngoài việc liên kết giữa HTX với doanh nghiệp, việc tăng cường liên kết giữa các hộ dân là người đồng bào DTTS với HTX cũng đang là mô hình được nhiều HTX chú trọng. Điển hình là HTX Tiên Phong Mường Vi ở xã Mường Vi, huyện Bát Xát. HTX đã tổ chức liên kết với 26 hộ dân người Tày trên địa bàn xã Mường Vi chuyên sản xuất gạo lứt Séng Cù theo hướng hữu cơ.
Để có nguồn nguyên liệu tốt, HTX chú trọng từ khâu canh tác đến tiêu thụ, để xây dựng chuỗi liên kết từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ gạo lứt Séng Cù.
HTX đã ký hợp đồng liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm với hơn 70 hộ, diện tích lúa hơn 65ha. Các hộ được HTX ứng trước tiền giống, hỗ trợ kỹ thuật, vật tư nông nghiệp. Trong quá trình sản xuất, người dân phải tuân thủ chặt chẽ việc trồng và chăm sóc, sản phẩm làm ra nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Anh Cao Xuân Diễn, Giám đốc HTX Tiên Phong Mường Vi cho biết, sản phẩm gạo lứt Séng Cù được HTX đưa ra thị trường lần đầu tiên vào cuối năm 2018. Do áp dụng công nghệ hiện đại và quy trình kỹ thuật nghiêm ngặt theo hướng hữu cơ nên giá thành sản phẩm cao gần gấp đôi so với gạo lứt thông thường. Hiện nay, sản phẩm của HTX đã đưa vào các cửa hàng, siêu thị, kết hợp tăng cường quảng bá tại các hội chợ nông sản, được người tiêu dùng đón nhận.
Có hợp đồng liên kết sản xuất với HTX, anh Sùng A Minh người dân tộc Tày, thôn Làng Mới, xã Mường Vi đã yên tâm hơn về đầu ra cho sản phẩm, giá thu mua không ấn định trước mà tùy theo giá thị trường. Đối với mỗi hộ tham gia mô hình, phải thỏa thuận cam kết, trong quá trình sản xuất tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình kỹ thuật đề ra từ khâu làm đất, gieo mạ, chăm sóc, bón phân, phòng trừ sâu bệnh hại… theo hướng dẫn của các cán bộ kỹ thuật.
“1 gói giống là 200 nghìn đồng, HTX hỗ trợ 50%. HTX cùng với các tổ nhóm, khuyến nông của thôn và xã thường xuyên thăm đồng, phát hiện kịp thời sâu bệnh hại cây lúa”, anh Minh chia sẻ.
Cùng với việc nâng cao chất lượng sản phẩm, để nâng tầm giá trị cho gạo Séng Cù, HTX Tiên Phong Mường Vi còn hỗ trợ bà con DTTS nơi đây xây dựng thành công “Mô hình chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm gạo Séng Cù an toàn”. Đây là một bước tiến vượt bậc giúp sản phẩm gạo Séng Cù Mường Vi có giá trị cao hơn, thị trường tiêu thụ rộng và giá bán ổn định. Xóa bỏ dần tình trạng được mùa mất giá.
Với những mô hình liên kết như trên, đến nay trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã hình thành các chuỗi giá trị sản phẩm, trong đó bảo đảm sự phối hợp và chia sẻ lợi ích giữa các tổ chức, cá nhân tham gia ở các khâu sản xuất - thu gom - chế biến - phân phối sản phẩm. Hình thành các mô hình điểm về kinh tế hợp tác, tạo mối liên kết chặt chẽ giữa sản xuất và tiêu thụ, tạo đầu ra ổn định cho các sản phẩm hữu cơ.
Minh Thành