Nếu như Sóc Bom Bo năm xưa lắng đọng tiếng chày giã gạo nuôi quân trong lòng người dân cả nước, thì Sóc Bom Bo hôm nay là điểm du lịch lý tưởng của du khách muôn phương. Đến với Sóc Bom Bo, khách du lịch sẽ được ngắm nhìn các chị em ngồi dệt thổ cẩm, tận mắt tìm hiểu nếp sinh hoạt của người S'tiêng...
Giữ nghề truyền thống
Những buổi chiều nông nhàn, chị Điểu Thị Xia cùng chị em phụ nữ ở Sóc Bom Bo lại quây quần dệt thổ cẩm truyền thống. Nhận thấy niềm vui, niềm yêu thích của chị em với nghề truyền thống và Sóc Bom Bo cũng có nhiều địa điểm nổi tiếng, có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch, chị Xia đã mạnh dạn thành lập một tổ hợp tác dệt thổ cẩm ngay tại Sóc Bom Bo, với mong muốn đây sẽ là ngành nghề mới của chị em.
Nghề dệt thổ cẩm truyền thống của người S'tiêng. |
Mỗi sản phẩm thổ cẩm được tạo hình bởi màu sắc và hoa văn trang trí phong phú với những mô típ mang dáng dấp tự nhiên của núi rừng như cỏ cây, hoa lá, muông thú... Đó là sự nỗ lực, cố gắng của người phụ nữ S'tiêng.
Năm 2020, tham gia lễ hội văn hóa dệt thổ cẩm Việt Nam lần thứ II tại Đắk Nông, chị Điểu Thị Xia đã được trao giấy chứng nhận hoàn thành xuất sắc phần thi dệt thổ cẩm truyền thống.
Hiện tại, người phụ nữ S'tiêng dệt thổ cẩm chưa hẳn là để mưu sinh, hay phục vụ nhu cầu ăn mặc như trước, mà còn là giữ gìn nghề truyền thống, sắc thái văn hoá của dân tộc của mình. Tuy nhiên trong tương lai, việc hỗ trợ Tổ hợp tác cũng như đồng bào S'tiêng tìm kiếm thị trường cho các sản phẩm dệt thổ cẩm là rất cần thiết. Bởi làm được điều này sẽ góp phần gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa cộng đồng, đồng thời tạo thêm động lực để thế hệ trẻ người S'tiêng tiếp tục lưu giữ và bảo tồn bản sắc văn hóa của dân tộc.
Chị Xia mong muốn sẽ được Nhà nước hỗ trợ vốn để chị em trong Tổ hợp tác có thể dệt thổ cẩm thường xuyên hàng ngày. "Tôi hy vọng nhóm dệt thổ cẩm ở Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng Sóc Bom Bo có thể phát triển hơn, tạo nhiều sản phẩm, mẫu mã đa dạng hơn về thổ cẩm, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc của người S'tiêng", chị nói.
Vì vậy, việc phát triển du lịch gắn với bảo tồn nghề truyền thống càng cần được đẩy mạnh ở Sóc Bom Bo, giúp các sản phẩm truyền thống dễ dàng thương mại hóa, giới thiệu tới khách tham quan trong và ngoài nước.
Chọn mô hình HTX để phát triển
Sóc Bom Bo ngày nay thêm xinh đẹp và rộn ràng hơn kể từ khi tỉnh Bình Phước triển khai xây dựng các dự án thuộc Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng Sóc Bom Bo. Theo đó, Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng Sóc Bom Bo được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 2441/QĐ-UBND ngày 21/10/2010, với tổng diện tích 113,4ha, kinh phí đầu tư gần 200 tỷ đồng.
Khu bảo tồn được thiết kế theo đặc thù của văn hóa đồng bào S’tiêng, gồm 2 nhà dài, khu làng nghề truyền thống tái hiện các ngành nghề thủ công của đồng bào như dệt, rèn... Bên cạnh đó, những công trình khác cũng được xây dựng như trường học, khu sinh hoạt cộng đồng, khu nghỉ dưỡng, khu tái định cư cho các hộ dân nằm trong quy hoạch...
Ông Phạm Anh Tuấn, Giám đốc Ban Quản lý Khu bảo tồn văn hoá dân tộc S'tiêng Sóc Bom Bo cho biết, hiện nay, Khu bảo tồn đang có 4 làng nghề chính được thành lập, đó là dệt thổ cẩm, đan lát, làm rượu cần, rèn thủ công. Những làng nghề đã được thành lập rồi, nhưng để phát triển hơn thì phải thành lập HTX.
Sản phẩm thổ cẩm của người S’tiêng được bày bán tại Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng Sóc Bom Bo. |
"Mô hình HTX sẽ giúp cho các nghệ nhân tham gia làng nghề phát triển được tài năng của mình, ngoài việc sản phẩm bán trong cộng đồng còn bán được cho khách du lịch", ông Tuấn chia sẻ.
Đến với Sóc Bom Bo hôm nay, du khách sẽ được nghe già làng kể chuyện để hồi tưởng những năm tháng hào hùng của đồng bào S'tiêng hướng về cách mạng, thưởng thức các điệu múa, cồng chiêng của người S’tiêng bên ánh lửa bập bùng. Đặc biệt, du khách được tham quan làng nghề truyền thống của người S’tiêng hay mua sắm quà lưu niệm là những chiếc áo, túi xách thổ cẩm… do phụ nữ S’tiêng tự tay thêu dệt, trải nghiệm những giây phút khó quên trong chuyến đi về miền sơn cước.
Đồng thời, Khu bảo tồn còn tái hiện không gian sinh hoạt của đồng bào S'tiêng xưa. Đây chính là nét riêng có tại Sóc Bom Bo. Khu bảo tồn văn hoá dân tộc S'tiêng Sóc Bom Bo hiện được công nhận khu di tích lịch sử cấp quốc gia, không chỉ có ý nghĩa với đồng bào S'tiêng mà còn là niềm tự hào của nhân dân tỉnh Bình Phước.
Bài cuối: Khi chính sách là 'đòn bẩy' giảm nghèo
Thy Lê