Trong 5 năm qua, huyện Lục Nam đã ban hành và triển khai thực hiện hàng loạt nhiệm vụ trọng tâm để hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa, ứng dụng khoa học - kỹ thuật, công nghệ cao. Dồn điền đổi thửa, xây dựng cánh đồng mẫu lớn, xây dựng thương hiệu và công tác quảng bá, xúc tiến thương mại, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao.
Ngoài ra, huyện còn đẩy mạnh hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo ở các xã, thôn, bản đưa cơ giới hóa vào sản xuất như máy bơm nước, máy cắt cỏ, làm đất…
Làm giàu nhờ chuyển đổi sản xuất
Nhờ hiệu quả của các chính sách, chương trình kích cầu, quy mô sản xuất một số cây trồng, vật nuôi có lợi thế trên địa bàn huyện đã tăng nhanh, hình thành các vùng sản xuất hàng hóa nông nghiệp chất lượng, như: Trà hoa vàng Lựu Chanh, khoai lang Bắc Lũng, na dai Nghĩa Phương, hạt dẻ Lục Sơn...
Hiệu quả chuyển đổi sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa là bước đệm giảm nghèo ở Lục Nam. |
Cùng các mô hình sản xuất quy mô lớn như vùng trồng cây ăn quả trên 6.500 ha, tại các xã Lục Sơn, Vô Tranh, Nghĩa Phương… hình thành vùng lúa chất lượng tập trung với diện tích khoảng 700 ha, cùng hơn 30 mô hình nhà màng, nhà lưới để sản xuất rau, quả an toàn theo chuỗi giá trị, với sự tham gia của các HTX, tổ hợp tác, doanh nghiệp.
Lục Sơn trước đây là một trong những xã thuộc diện khó khăn nhất huyện, tỷ lệ người dân tộc thiểu số chiếm hơn 50%. Để giảm nghèo nhanh và bền vững, bên cạnh các chính sách hỗ trợ của Nhà nước, địa phương đã tập trung nguồn lực để đầu tư phát triển hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông.
Hạ tầng giao thông được hoàn thiện, thương nhân có thể vào tận vườn tổ chức thu mua, nông sản tiêu thụ thuận lợi. Đây cũng chính là nền tảng để nhiều hộ sản xuất trên địa bàn xã, đặc biệt là các hộ đồng bào dân tộc thiểu số mạnh dạn đưa những giống cây có giá trị kinh tế cao vào trồng, chăm sóc.
Ông Chương Văn Thanh, dân tộc Dao, xã Lục Sơn cho biết từ năm 2013, nhờ được cán bộ nông nghiệp huyện tổ chức tập huấn khoa học - kỹ thuật, hỗ trợ chuyển đổi cây trồng, gia đình ông đã mạnh dạn chặt bỏ vườn hồng kém hiệu quả sang trồng nhãn mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Với diện tích 1 ha nhãn, hiện mỗi năm gia đình ông Thanh thu lãi khoảng 150 triệu đồng. Bên cạnh đó, ông còn tận dụng hoa nhãn nuôi được 100 đàn ong lấy mật, mỗi năm thu khoảng 80 triệu đồng, góp phần nâng cao thu nhập của gia đình, trở thành hộ gia đình có thu nhập khá của thôn.
Theo lãnh đạo UBND xã Lục Sơn, hiệu quả của quá trình chuyển đổi sản xuất giúp đời sống vật chất, tinh thần của người dân địa phương liên tục được cải thiện, tỷ lệ hộ nghèo đến nay giảm còn gần 17%, mỗi năm bình quân giảm khoảng 9%. Các hộ đồng bào dân tộc thiểu số kinh tế khá ngày càng tăng.
Cùng với Lục Sơn, nhiều xã khác trên địa bàn huyện cũng đã dồn lực thực hiện tốt mục tiêu giảm nghèo nhanh, bền vững. Điển hình như tại xã Chu Điện, hoạt động của HTX chăn nuôi chim bồ câu Nghiêm Hoàn đang mở hướng thoát nghèo cho hàng chục thành viên, người lao động dân tộc thiểu số.
Ông Nguyễn Văn Nghiêm, thành viên sáng lập HTX, cho hay tổng đàn bồ câu của HTX hiện có hơn 5 vạn đôi bố mẹ, mỗi tháng xuất bán hơn 2 vạn con thương phẩm. Trừ chi phí, một vạn đôi chim bố mẹ cho lãi khoảng 40 triệu đồng/tháng.
HTX đang mở rộng quy mô sản xuất, xây dựng kho lạnh và dây chuyền giết mổ, đóng gói sản phẩm, tiếp tục thu hút thêm thành viên. Sản phẩm của HTX cũng đang nằm trong chương trình phát triển OCOP của huyện, được hỗ trợ thiết kế logo và tem nhãn để tăng tính nhận diện.
Thu hẹp khoảng cách giàu nghèo
Ông Đặng Văn Nhàn, Chủ tịch UBND huyện Lục Nam, cho hay với phương châm giúp bà con có sinh kế bền vững nhờ chính sách phù hợp, đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện đã có thêm điều kiện phát triển nông - lâm nghiệp, mở dịch vụ, ứng dụng khoa học – kỹ thuật vào sản xuất.
Huyện sẽ tiếp tục phát huy hiệu quả sản xuất để nâng cao thu nhập cho người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số. |
Với sự đồng hành của các địa phương, người dân nhận thức rõ hơn trách nhiệm và chủ động tiếp cận nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước, cộng đồng để tự lực, vươn lên thoát nghèo. Hiện tại, trên khắp các xã đã xuất hiện những gương nông dân là người dân tộc thiểu số biết khai thác tiềm năng đất đai, sức lao động, nhanh nhạy với thị trường vươn lên làm giàu.
Điển hình như gia đình bà Trương Thị Hậu, dân tộc Dao (xã Lục Sơn) chăn nuôi, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, làm dịch vụ; ông Hoàng Tài Định, dân tộc Tày (xã Nghĩa Phương) có mô hình vườn - ao - chuồng - rừng và nuôi ong; ông Lục Văn Trung, dân tộc Tày (xã Đông Hưng); ông Lục Văn Sáng, dân tộc Sán Dìu (xã Trường Giang) trồng cây ăn quả… thu nhập hàng trăm triệu đồng/hộ/năm.
“Ở các xã vùng đặc biệt khó khăn hoặc có đông đồng bào dân tộc thiểu số của huyện, phong trào phát triển kinh tế vườn rừng, chăn nuôi cho thu nhập cao lan tỏa mạnh, với các chính sách hỗ trợ thiết thực. Mỗi năm, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo ở các khu vực này giảm từ 7 đến 8%”, Chủ tịch UBND huyện Đặng Văn Nhàn cho biết.
Đời sống của người dân từng bước được cải thiện chính là nền tảng để huyện Lục Nam phát huy sự nghiệp giáo dục và đào tạo, đẩy mạnh công tác chăm sóc sức khỏe, giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Thời gian tới, để bảo đảm mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững, huyện Lục Nam tiếp tục triển khai các chính sách tín dụng ưu đãi, chú trọng đào tạo nghề, giải quyết việc làm, nâng cao vai trò của các HTX, doanh nghiệp hướng tới hình thành chuỗi giá trị trong sản xuất nông nghiệp...
Lệ Chi
Bài 3: HTX thúc đẩy nông sản chủ lực