Quận Long Biên (Hà Nội) là địa phương cấp quận, huyện đầu tiên trong cả nước triển khai hỗ trợ 100% cho người thuộc hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện theo chuẩn nghèo mới từ năm 2022.
Điểm sáng quận Long Biên
Theo đó, người dân rất phấn khởi trước những hỗ trợ thiết thực này. Bà Nguyễn Thị Hòa, hộ cận nghèo tổ dân phố 3 (phường Phúc Lợi), chia sẻ chưa từng nghĩ một ngày được tham gia BHXH tự nguyện để có lương hưu hằng tháng khi về già.
Tham gia BHXH là đảm bảo cuộc sống an sinh xã hội khi về già. |
Kể về gia cảnh, bà Hòa cho hay cả hai vợ chồng là lao động tự do, thu nhập bấp bênh, lại nuôi 4 con đang tuổi ăn, tuổi học, nên cuộc sống chồng chất khó khăn. “Tôi lần đầu tiên biết đến khái niệm về BHXH lẫn BHYT. Sau khi được giải thích, tôi hiểu nôm na đây là khoản tiết kiệm để sau này có lương hưu, cho nên tôi hiểu sổ BHXH được chính quyền trao như là một sổ tiết kiệm”, bà tâm sự.
Tương tự, trường hợp của ông Khuất Chiến Thắng, tổ dân phố 1, phường Sài Đồng, là hộ cận nghèo trước đây có đi làm và có tham gia BHXH nhưng vì công việc gia đình và không biết có chính sách BHXH tự nguyện nên rút BHXH một lần. Nay, được địa phương hỗ trợ tham gia 100% trong hơn 3 năm đầu tiên, ông Thắng có thể tham gia BHXH tự nguyện để có lương hưu, tiền tử tuất.
“Đây cũng là cơ hội để chúng tôi thoát nghèo bền vững, có điểm tựa an sinh khi không còn khả năng lao động”, ông Thắng vui mừng cho biết.
Chia sẻ về cách hỗ trợ an sinh của địa phương, bà Trần Thị Hoài Hương, Trưởng phòng LĐ-TB&XH quận Long Biên cho hay, quận đã phổ biến, triển khai Kế hoạch 361/KH-UBND-MTTQ ngày 16/8/2022 về thực hiện hỗ trợ thêm tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn quận Long Biên giai đoạn 2022-2025. Theo đó, từ tháng 8/2022 đến 31/12/2025, người thuộc hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn quận Long Biên có nhu cầu được hỗ trợ chính sách BHXH tự nguyện, đủ điều kiện tham gia sẽ được hỗ trợ 100% tiền đóng BHXH tự nguyện.
Quy trình thực hiện chính sách hỗ trợ đã được liên ngành xây dựng với 6 bước cơ bản. Bên cạnh đó, UBND các phường có trách nhiệm chỉ đạo các bộ phận chuyên môn, đoàn thể, tổ dân phố làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền trong nhân dân, đoàn viên, hội viên. Thực hiện rà soát, hướng dẫn kê khai và lập danh sách người thuộc hộ nghèo, cận nghèo đủ điều kiện được hỗ trợ thêm tiền đóng BHXH tự nguyện. UBND quận Long Biên cũng yêu cầu các phường thường xuyên rà soát, theo dõi biến động, phát sinh về những trường hợp đã thoát nghèo, thoát cận nghèo, chuyển nơi cư trú… để kịp thời báo tăng, giảm hỗ trợ với cơ quan BHXH.
Đại diện cho 14 phường trên địa bàn quận, Phó Chủ tịch UBND phường Ngọc Lâm Nguyễn Văn Tiến cho biết: Ngay sau khi nhận Kế hoạch 361 của quận, UBND các phường đã triển khai tuyên truyền sâu rộng tới các hộ cận nghèo và tại phường Ngọc Lâm kết quả 100% thành viên thuộc đối tượng tham gia đều vui mừng và đồng ý tham gia BHXH tự nguyện. Thời gian tới, phường sẽ tiếp tục tuyên truyền sâu rộng hơn nữa về chính sách nhân văn của BHXH tự nguyện tạo sự lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa trong nhân dân.
Mở rộng lưới an sinh tới nhóm đối tượng yếu thế
Theo Giám đốc BHXH TP.Hà Nội Nguyễn Đức Hòa, việc hỗ trợ thêm tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo, cận nghèo là rất cần thiết. Quận Long Biên là địa phương đi đầu, là điểm sáng trên địa bàn Thủ đô thực hiện được gói hỗ trợ này. Với sự vào cuộc chủ động của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự quan tâm sát sao đối với những trường hợp khó khăn, tạo điều kiện cho tất cả người dân được tiếp cận với lưới an sinh xã hội.
Cũng theo Giám đốc BHXH TP.Hà Nội, đây là giải pháp nhằm nâng cao tỷ lệ người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, BHXH hằng tháng, trợ cấp hưu trí, qua đó giảm gánh nặng cho ngân sách chi cho các trường hợp bảo trợ xã hội, người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp xã hội..
Thực tế, tại buổi tập huấn nghiệp vụ dành cho báo chí mới đây, lãnh đạo BHXH Việt Nam cho biết: Từ khi nâng chuẩn nghèo nông thôn từ 700.000 đồng lên 1,5 triệu đồng kéo theo tỷ lệ động đóng BHXH tự nguyện các địa phương tăng gấp đôi khiến việc phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện ở nhiều địa phương gặp khó khăn. Vì vậy, việc các địa phương hỗ trợ thêm cho các đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo sẽ mở rộng lưới an sinh tới nhóm đối tượng yếu thế.
Bên cạnh đó, để phát triển thêm nhiều đối tượng tham gia BHXH, tại dự thảo Tờ trình đề nghị xây dựng Luật BHXH (sửa đổi), Bộ LĐ-TB&XH đề xuất sửa đổi nhiều nội dung liên quan đến chế độ hưu trí. Trong đó, Bộ LĐ-TB&XH có đề cập đến việc sửa đổi số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm dần từ 20 năm xuống 15 năm, và hướng tới còn 10 năm.
Mức hưởng lương hưu trong trường hợp này cũng sẽ được tính toán phù hợp nhằm tạo điều kiện cho người lao động cao tuổi, người có số năm tham gia BHXH thấp được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi BHXH.
Hiện nay, theo quy định Luật BHXH 2014, thời gian đóng BHXH tối thiểu để có cơ hội được hưởng chế độ hưu trí của hầu hết các trường hợp đều là đủ 20 năm. Thời gian này được đánh giá còn khá dài dẫn tới nhiều người không tích lũy đủ số năm đóng BHXH để được hưởng lương hưu.
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, việc sửa đổi Luật BHXH, Bộ LĐ-TB&XH chủ trì, hiện đã hoàn tất xong hồ sơ thủ tục với 11 nhóm chính sách cải cách bảo hiểm và Quốc hội cho phép năm 2023 sẽ trình Quốc hội. Trong các nhóm này sẽ giảm dần thời gian đóng BHXH từ 20 năm xuống xuống 15 năm và tiến tới có thể 10 năm, với tinh thần đóng nhiều hưởng nhiều, đóng ngắn hưởng ngắn trên tinh thần công bằng, chia sẻ.
Minh Trang