Cánh đồng muối xã Diễn Kỷ, huyện Diễn Châu rộng gần 27ha, ở hai thôn Đông Kỷ và Đông Kỷ B, từng là niềm tự hào của người dân miền biển với nghề làm muối truyền thống. Nhưng cả vùng đất mênh mông ấy đã bị bỏ hoang từ rất nhiều năm.
Vị đắng muối “ngọt”
Ông Ngô Văn Tý - Phó chủ tịch UBND xã Diễn Kỷ, buồn bã chia sẻ: “Diêm dân bỏ nghề lâu rồi. Họ bỏ nghề làm muối để đi tìm nghề khác có thu nhập cao hơn, đỡ vất vả hơn như buôn bán, thợ xây, làm thuê ở miền Nam. Đất làm muối bỏ hoang, chúng tôi thấy rất lãng phí nhưng không biết phải làm sao”.
Không riêng gì Diễn Kỷ, diêm dân tại xã Diễn Vạn cũng đã bỏ nghề làm muối truyền thống. Cánh đồng muối rộng hơn 26ha tại xã Diễn Vạn cũng đã xuất hiện nhiều ô, nại bỏ hoang.
Ông Phan Luyện ở thôn Vạn Nam, xã Diễn Vạn, chia sẻ: “Nhà tôi có 5 sào đất làm muối, bỏ hoang mấy năm rồi. Vợ chồng tôi giờ ai thuê gì làm nấy. Tôi sinh ra và lớn lên ở mảnh đất này, mấy chục năm theo nghề làm muối. Giờ nhìn thấy đồng muối bỏ hoang, vừa tiếc vừa buồn”.
Làm muối được coi là một trong những nghề vất vả. Vào mùa sản xuất muối, từ tháng 4 - 8 dương lịch, diêm dân phải dậy từ lúc 4 giờ sáng, qua nhiều công đoạn như dậm chạt, lắng nước, phơi cát và phải dầm mình cả ngày đến lúc tắt nắng mới có sản phẩm. Thế nhưng đời sống của diêm dân không mấy ai khấm khá.
Dù vất vả, cực nhọc, nhưng phần vì để giữ nghề, phần cũng vì không có việc khác để làm, nhiều diêm dân đã bỏ kinh phí, thời gian cải tạo, tu sửa ô, nại. Thế nhưng, vì nguồn nước ô nhiễm nặng (ngọt hóa), thu nhập thấp và bấp bênh khiến nghề làm muối rơi rụng dần.
Qua tìm hiểu tại 5 xã chuyên sản xuất muối của Diễn Châu, gồm Diễn Bích, Diễn Vạn, Diễn Kim, Diễn Ngọc, Diễn Kỷ, ở thời điểm cao nhất có đến 90% diêm dân theo nghề.
Nhưng hiện tại, chỉ còn 3 xã còn có nghề làm muối truyền thống, là Diễn Bích, Diễn Vạn, Diễn Kim, với chỉ hơn 30% diêm dân theo nghề. Có lẽ vì thế mà những năm gần đây, sản lượng muối cả năm của huyện đều không đạt so với kế hoạch đề ra.
|
Chuyển đổi diện tích sản xuất muối bỏ hoang là cần thiết để tránh lãng phí trong sử dụng đất, tạo việc làm ổn định tại địa phương cho người dân.
Khó khăn khi chuyển đổi nghề
Ông Lê Thế Hiếu - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Diễn Châu, cho biết cả huyện đã có hơn 64ha làm muối bị bỏ hoang.
Trước thực tế này, diêm dân rất muốn có chủ trương và sớm được chuyển đổi diện tích sản xuất muối kém hiệu quả sang hình thức sản xuất khác.
Bà Nguyễn Thị Hòa - người dân xóm Vạn Nam, xã Diễn Vạn, mong muốn: “Những diện tích muối bị ngọt hóa, nếu có đầu tư cải tạo cũng không thể tiếp tục sản xuất muối. Chúng tôi thấy cần phải chuyển đổi mục đích sử dụng trên những diện tích muối bỏ hoang. Nhiều người dân trong xóm đề nghị được chuyển đổi sang nuôi trồng thủy sản nhưng thiếu vốn, thiếu kiến thức... thì Nhà nước sẽ hỗ trợ, giúp đỡ như thế nào”.
Diêm dân không sống được với nghề - đó là thực trạng đáng buồn. Nhưng để giải quyết thực tế này cũng không phải dễ.
“Cả xã có hơn 14ha sản xuất muối đã bỏ hoang. Đi làm thuê nơi khác là giải pháp tình thế, nên việc chuyển đổi nghề cho diêm dân là cần thiết, cấp bách. Địa phương đang rất trăn trở nhưng chưa biết làm sao, bởi vấn đề này vượt quá khả năng”, ông Đặng Văn Công - Chủ tịch UBND xã Diễn Vạn, cho biết.
Hiện tại, UBND xã Diễn Vạn đã tổ chức phát phiếu thăm dò diêm dân và cơ bản họ đã đồng ý chuyển đổi ngành nghề sang nuôi trồng thủy sản. Nhưng khó khăn lớn mà diêm dân và chính quyền gặp phải là thiếu vốn, chưa kể nguồn nước đang bị ô nhiễm cũng gây khó khăn cho nuôi trồng thủy sản. Ngoài ra, nghề nuôi trồng thủy sản còn cần vốn lớn để mua con giống, đầu tư ao hồ, mương tiêu nước...
Ông Phan Xuân Vinh - Phó Chủ tịch UBND huyện Diễn Châu, cho rằng chuyển đổi diện tích sản xuất muối bỏ hoang là cần thiết để tránh lãng phí trong sử dụng đất, tạo việc làm ổn định tại địa phương cho người dân. Nhưng chuyển đổi như thế nào, thì UBND các xã phải thực hiện khảo sát ý kiến của người dân rồi trình lên UBND huyện xem xét. Việc này các địa phương phải tự làm, huyện không làm thay được.
Theo tổng hợp từ huyện Diễn Châu, hiện các địa phương đã có ý kiến xin chuyển mục đích sử dụng đất sản xuất muối kém hiệu quả sang đất nuôi trồng thủy sản và đất phi nông nghiệp (quy hoạch đất ở, cụm công nghiệp...).
Thanh Hải
